Η βιταμίνη D χαρακτηρίζεται και ορμόνη του ήλιου, μιας και συντίθεται στον οργανισμό κατά την έκθεσή στην ηλιακή ακτινοβολία. Το τελευταίο διάστημα οι αναφορές σχετικά με την έλλειψη της, τα αίτια και τα συμπτώματά, της είναι ραγδαία αυξανόμενες στην επιστημονική κοινότητα. Όχι μόνο επειδή εικάζεται ότι περίπου 1 στους 7 ανθρώπους στον πλανήτη έχει χαμηλότερα από τα φυσιολογικά επίπεδα στη συγκεκριμένη βιταμίνη, αλλά και επειδή αναδεικνύεται όλο και περισσότερο ο ρόλος της για την εύρυθμη λειτουργία του ανθρώπινου μεταβολισμού.
Τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα
Μόλις πριν λίγες εβδομάδες μια επιστημονική ομάδα από το Massey University της Νέας Ζηλανδίας δημοσίευσε μια ανασκόπηση των μελετών που διερεύνησαν τα τελευταία χρόνια τη σχέση επιπέδων βιταμίνης D και αθλητικής απόδοσης (Von Hurst et al. “Vitamin D and skeletal muscle function in athletes” Aug 2014). Στη συγκεκριμένη ανασκόπηση αναδεικνύεται ο πολλαπλός ρόλος της βιταμίνης D για τους αθλητές. Πιο αναλυτικά, τα επαρκή επίπεδα της συγκεκριμένης βιταμίνης φαίνεται να επιταχύνουν τη μυϊκή αποκατάσταση από την άσκηση και να συμβάλλουν στη μείωση της φλεγμονής στους σκελετικούς μυς, καθώς εκεί υπάρχουν οι υποδοχείς της βιταμίνης. Επίσης, η έλλειψή της στον οργανισμό φαίνεται να επηρεάζει τη μυϊκή μάζα και τη δύναμη, ενώ σχετίζεται σε πολλές μελέτες με το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο μπορεί να επηρεάσει εμμέσως την αθλητική απόδοση.
Είναι άξιο αναφοράς ότι πολλοί αθλητές βρέθηκαν με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, όταν ελέγχθηκαν για αίσθημα κόπωσης και πτώση της αθλητικής απόδοση. Τα χαμηλά επίπεδα μπορεί πολλές φορές να οφείλονται στο γεγονός ότι οι περισσότεροι αθλητές χρησιμοποιούν αντιηλιακά κατά τις ώρες που ασκούνται στον ήλιο, κάτι που εμποδίζει την σύνθεση της βιταμίνης.
Το παράδοξο της ηλιόλουστης χώρας
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε μια πρόσφατη μελέτη στο Ισραήλ, φάνηκε ότι το 80% των αθλητών που προπονούνται σε κλειστούς χώρους είχαν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το αθλητών που εκτελούν τις προπονήσεις τους σε εξωτερικούς χώρους φτάνει το 48%, ποσοστό κάθε άλλα παρά αμελητέο, σε μια χώρα με αρκετή ηλιοφάνεια.
Η διάρκεια της έκθεσης
Ακόμα δεν υπάρχουν συγκεκριμένες συστάσεις για τον ιδανικό χρόνο έκθεσης στον ήλιο που απαιτείται για τη σύνθεση της βιταμίνης D, καθώς κάτι τέτοιο για την ώρα έρχεται σε αντίθεση όσα υποστηρίζουν οι δερματολόγοι. Φαίνεται ότι περίπου 20-30 λεπτά έκθεσης στον ήλιο για τουλάχιστον 5 μέρες την εβδομάδα μπορεί να επαρκούν, κυρίως μεταξύ των ωρών 10:00 και 15:00.
Οι πηγές
Όσον αφορά τις διατροφικές πηγές της βιταμίνης D αυτές είναι κυρίως τα λιπαρά ψάρια και τα εμπλουτισμένα γαλακτοκομικά, τροφές που δεν περιλαμβάνονται σε μεγάλο βαθμό στη διατροφή των περισσότερων ανθρώπων, κάτι που καθιστά αρκετά περιορισμένη την πρόσληψή της από τη διατροφή και εν μέρει εξηγεί τις διαστάσεις που έχει πάρει η έλλειψη της βιταμίνης D παγκοσμίως.
της Ειρήνης Χριστάκη, Κλινικής Διαιτολόγου, από RUNNER 76
