Πριν τρία χρόνια έγραφα σ’ αυτήν τη στήλη τον «Μικρό Τύραννο» – ένα κείμενο εμπνευσμένο από τον γιο μου που απεχθανόταν το τρέξιμο που «του έπαιρνε τη μαμά» και υπονόμευε, με την απίστευτη επιμονή των παιδιών, κάθε μου προσπάθεια να ξεκλέψω λίγο χρόνο για να βγω στον δρόμο. Τη θυμάμαι συχνά αυτήν την εποχή και τη δυσκολία της. Τη διελκυστίνδα ανάμεσα στην ανάγκη να είμαι καλή – και παρούσα – μαμά και την επιθυμία να παραμείνω εγώ.
Το διαρκές δίλημμα του τι χρειάζεται περισσότερο το παιδί μου: εμένα ως φωτογραφική παρουσία που κάποτε ξεφυσά απ’ την κούραση και τις υποχρεώσεις ή εμένα στην πληρότητά μου που επιτρέπει να δώσω τα καλύτερα. Δίλημμα προσωπικό και, βεβαίως, ακατανόητο από ένα δίχρονο. Δίλημμα που συνοψίζει μια δυσκολία υπαρκτή για πολλούς από εμάς, όχι μόνον για μαμάδες. Δίλημμα αναπάντητο στην ουσία, με επιθυμητή λύση κάτι σαν τον γόρδιο δεσμό – λύση δοσμένη απ’ τη ζωή. Όπως έγραφα τότε, ήλπιζα απλώς πως το μήλο μου θα έπεφτε κάτω απ’ τη μηλιά.
Τα θυμόμουν όλα αυτά τις προάλλες, ένα κυριακάτικο πρωινό που περίμενα τον Οδυσσέα να γυρίσει από μια δοκιμαστική προπόνηση στίβου στον Πανελλήνιο, την πρώτη του. Αναρωτιόμουν πώς θα επέστρεφε κι αν θα κολλούσε λίγο απ’ το μικρόβιο των δρόμων, στην παιδική του εκδοχή. Κι όταν ήρθε λέγοντας περιχαρής πως έτρεξε ένα ολόκληρο τετρακοσάρι και μάλιστα ήρθε πρώτος, κι ο μπαμπάς πιο πίσω επιβεβαίωνε περήφανα, ένιωσα μια ιδιαίτερη γλύκα. Όχι μόνον την περηφάνεια της μαμάς, αλλά και τη γλύκα που δίνει η αποκάλυψη ενός ακόμα σημείου επαφής. Και την αγωνία αν θα κρατήσει, βεβαίως.
Μια άλλη Κυριακή, λίγο αργότερα, η τηλεόραση έπαιζε το σποτάκι του Μαραθωνίου της Αθήνας. Εικόνες δρόμου, πρόσωπα δρομέων, θεατές παντού και στο τέλος η φράση «να είστε εκεί», ή κάτι τέτοιο. Μου φώναξε απο μακριά, βγάζοντάς με για λίγο απ’τα χαρτιά μου: «μαμά, η τηλεόραση λέει να είμαστε στο Μαραθώνιο, θα είμαστε»; «Θα είμαστε, αγόρι μου», απάντησα, «αλλά όχι φέτος». «Του χρόνου;». «Ναι, του χρόνου σίγουρα». «Και θα τρέξουμε μαζί»; «Ναι, θα τρέξουμε μαζί».
Πέρα απ’ την υπόσχεση της μαμάς, δεν ξέρω βεβαίως τι θα γίνει. Αν θα τρέξουμε μαζί, αν θα θέλουμε ως τότε, αν θα ‘μαστε καλά… Μαθημένη πια στις ανατροπές, δεν πολυβάζω, καθώς ξέρετε, δρομικούς στόχους. Ωστόσο, τώρα δίπλα στη δική μου επιθυμία αθροίζω και μια δεύτερη, εξίσου ισχυρή, αν όχι ισχυρότερη. Δίπλα στη δική μου ανάγκη να βγω στο δρόμο για να υπάρξω, αρχίζω λίγο-λίγο να βάζω τη δική του ανάγκη να είμαστε μαζί και να μοιραζόμαστε κάτι ξεχωριστό. Με τόσα χρόνια στους δρόμους, ξέρω τι μπορεί να μάθει απ’ το τρέξιμο.
Ξέρω ότι μπορεί τρέχοντας να γνωρίσει τη δύναμή του και να δαμάσει, με προσπάθεια, τις αδυναμίες του. Ξέρω ότι μπορεί να μάθει τι σημαίνει πειθαρχία με τον πιο άμεσο, πιο εμπεδωμένο τρόπο. Ξέρω οτι μπορεί να μάθει να ξεπερνάει τα όριά του – τα πραγματικά αλλά, εξίσου, και τα φανταστικά, αυτά τα βασανιστικά εμπόδια που βάζει ο νους. Να μάθει να αντέχει και να περιμένει. Να ασκηθεί στην υπομονή, την πιο δύσκολη τέχνη για ένα παιδί – και συχνά για έναν ενήλικα. Να καταλάβει πως κάθε αποτέλεσμα συναρτάται με τη διαδρομή του. Να δει τον εαυτό του στον κόσμο, σαν έναν μόνο μέσα στους πολλούς και σαν έναν από τους πολλούς την ίδια ώρα.
Για να δείτε προπονητικά προγράμματα για όλες τις αποστάσεις πατήστε εδώ.
Τα γράφω όλα αυτά, δοκιμασμένα στην πράξη μέσα στα χρόνια, εξαίροντας την παιδευτική τους διάσταση, με τη σιγουριά πως όλα αυτά, τα χρήσιμα, μπορούν να τα διδάξουν οι δρόμοι σ’ ένα παιδί, όπως τα δίδαξαν σ’ εμάς τους μεγάλους. Την ίδια ώρα, πέρα απ’ αυτά, θα’ θελα το παιδί μου, τα παιδιά μας, να μη μάθουν μόνον τα χρήσιμα, μα να γνωρίσουν τη χαρά. Τη χαρά της στιγμής, της διαδρομής, της προσπάθειας. Τη χαρά του δρόμου που είναι ανεξάντλητος και πάντα ανοιχτός, αν έτσι θέλεις να τον δεις. Την πληρότητα της ύπαρξης που κάποτε μαγικά, σαν νοητό ιδεόγραμμα, αποτυπώνεται σε μια κίνηση, σε μια στιγμή. Ας είναι, λοιπόν, ισχυρότερη η ευχή από την όποια νουθεσία. Και, αν θέλει η ζωή, ας είναι μοιρασμένη η χαρά.
Δημοσίευση στο Runner νο. 60, της Αγγελικής Κοσμοπούλου
