Οι ξηροί καρποί αποτελούν μια ασφαλή διατροφική επιλογή για τους περισσότερους δρομείς που αγαπούν το τρέξιμο. Το γεγονός ότι η συγκεκριμένη τροφή αποτελεί σημαντική πηγή φυτικών πρωτεϊνών – σε ποσοστό 10-15% της σύστασής τους – καθώς και μετάλλων, βιταμινών και αντιοξειδωτικών ουσιών την καθιστά ιδιαίτερα «πολύτιμη» για όσους αθλούνται και κατά συνέπεια και τους δρομείς.
Οι ξηροί καρποί περιέχουν φυτοστερόλες. Οι φυτοστερόλες, από χημικής άποψης, μοιάζουν πολύ με τη χοληστερόλη. Στο έντερο αποτρέπουν την απορρόφηση της χοληστερόλης και την είσοδο της στην κυκλοφορία του αίματος. Το σουσάμι, το σιτάρι, οι σπόροι ηλιοτροπίου (ηλιόσποροι), τα φιστίκια Αιγίνης (χαλεπιανά), τα φουντούκια, τα αμύγδαλα, τα καρύδια περιλαμβάνονται στους καρπούς που αποτρέπουν περισσότερο την απορρόφηση της χοληστερόλης από το έντερο.
Τα λιγότερο παχυντικά, σε σχέση πάντα με την θρεπτική τους αξία, θεωρούνται τα αμύγδαλα. Επίσης, ως πλουσιότερα σε θρεπτικές ουσίες κρίνονται τα αμύγδαλα και τα καρύδια. Χρειάζεται, όμως, μεγάλη προσοχή στην κατανάλωση των ξηρών καρπών καθώς είναι πλούσιοι σε θερμίδες. Για αποφυγή λήψης περιττών κιλών, η προσθήκη ξηρών καρπών στη διατροφή πρέπει να συνοδεύεται από ανάλογη μείωση θερμίδων από άλλα τρόφιμα.
Φουντούκια
Τα φουντούκια είναι θρεπτικά, πλούσια σε πρωτεΐνες και ανόργανα στοιχεία. Τρώγονται κυρίως ψημένα και είναι από τους πολύ καλούς ξηρούς καρπούς. Χρησιμοποιούνται στη σοκολατοβιομηχανία, στη ζαχαροπλαστική και στην αρτοποιία όπου αλέθονται μαζί με σιτάρι για την παραγωγή ψωμιού.
Αμύγδαλα
Tα αμύγδαλα εκτός από νόστιμα είναι και θρεπτικά. Στο παρελθόν τα αμύγδαλα, αλλά και γενικότερα οι ξηροί καρποί, είχαν αποκτήσει κακή «φήμη» λόγω των υψηλών τους θερμίδων. Μετά από έρευνες έχει αποδειχθεί ότι το λίπος και οι θερμίδες τους μπορούν να είναι κέρδος για την υγεία μας. Τα αμύγδαλα είναι οι πιο θρεπτικοί ξηροί καρποί από όλους τους άλλους, διότι περιέχουνε 18% πρωτεΐνη. Σε πολλά κράτη, τα αμύγδαλα χρησιμοποιούνται για την ίαση από νευρικές και διατροφικές ανωμαλίες. Επίσης, τα αμύγδαλα περιέχουνε το θρεπτικό συστατικό phytosterol, το οποίο αποτελεί βοήθεια έναντι στον κίνδυνο για προσβολή από καρκίνο.
Η Αμερικάνικη Ένωση Καρδιοπαθειών πρόσφατα ανακοίνωσε το νέο της διαιτολόγιο, το οποίο δίνει έμφαση στο πόσο σημαντικό είναι να χρησιμοποιεί κανείς ένα υγειές διαιτολόγιο και στην αξία τον ακόρεστων λιπαρών στην πρόληψη των καρδιοπαθειών. Τα αμύγδαλα, εφόσον καταναλώνονται με μέτρο, είναι μια σπουδαία πηγή θρεπτικών ινών, βιταμίνης Ε και ακόρεστων λιπαρών.
Δείτε περισσότερα διατροφικά θέματα πατώντας εδώ.
Καρύδια
Τα καρύδια είναι πλούσια σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Η ευεργετική, για τις αρτηρίες, δράση τους, έχει σχέση με την εν λόγω ιδιότητα. Η ψηλή κατανάλωση ζωικών λιπών, διακόπτει την παραγωγή του νιτρικού οξέος από το ενδοθήλιο των αρτηριών. Το νιτρικό οξύ βοηθά στη διατήρηση της ευκαμψίας των αρτηριών. Τα καρύδια περιέχουν αργινίνη η οποία χρησιμοποιείται από τον ανθρώπινο οργανισμό για την παραγωγή νιτρικού οξέος.
Σπόροι ηλίανθου- Φιστίκια Αιγίνης
Οι ταπεινοί ηλιόσποροι βρέθηκαν να είναι ο καλύτερος σύμμαχός μας για τη μείωση των επιπέδων της κακής χοληστερόλης. Ειδικότερα, σε έρευνα που πραγματοποίησαν επιστήμονες της Αμερικανικής Χημικής Εταιρείας (American Chemical Society) διαπιστώθηκε ότι οι ηλιόσποροι και τα φιστίκια Αιγίνης περιέχουν τις υψηλότερες τιμές φυτικών στερολών. Οι φυτικές στερόλες είναι μια κατηγορία χημικών ενώσεων των φυτών οι οποίες μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης και βελτιώνουν την καρδιακή λειτουργία.
Θρεπτική αξία μιας μερίδας (28γρ.) ξηρών Καρπών
Πηγή: Θρεπτική Βάση Δεδομένων του USDA
*g = γραμμάρια
**mg = χιλιογραμμάρια
***mcg = μικρογραμμάρια
****%DV = %Καθημερινή Αξία
Ξηροί καρποί και γεύματα
Πρωϊνό: Βάλτε κομμένους ξηρούς καρπούς στο γιαούρτι, σε ζεστά ή κρύα δημητριακά προγεύματος ή σε τυρί κρέμα που θα αλείψετε στα ψωμάκια σας.
Σνακ: Οι ξηροί καρποί αποτελούν ιδανικό σνακ ανάμεσα στα γεύματα και έρευνες έχουν δείξει ότι μπορούν να σας κρατήσουν «χορτάτους». Για να ελέγχετε καλύτερα την μερίδα κατανάλωσης, χωρίστε τους αγαπημένους σας ξηρούς καρπούς σε μερίδες των 28 γρ. και φυλάξτε τους σε ξεχωριστά σακουλάκια.
Ζυμαρικά: Το κουκουνάρι πάντα αποτελούσε το μεγάλο μυστικό συστατικό μιας γευστικής σάλτσας πέστο.
Σούπες: Προσθέστε τριμμένους καρπούς στη σούπα για να ενισχύσετε τη γεύση και την υφή της.
Σαλάτες: Τα εστιατόρια συχνά σερβίρουν νόστιμες σαλάτες προσθέτοντας διάφορους ξηρούς καρπούς και φρούτα. Κάντε το ίδιο στο σπίτι προσθέτοντας ολόκληρους, κομμένους σε φέτες ή σε κύβους ξηρούς καρπούς στις αγαπημένες σας συνταγές για σαλάτες.
Ορεκτικά: Βάλτε πάνω σε οποιοδήποτε μαλακό τυρί φιστίκια για ένα απλό και εκλεπτυσμένο κέρασμα. Προσθέστε τους αγαπημένους σας ξηρούς καρπούς σε οποιαδήποτε πιατέλα με τυρί ή κράκερ ή απλά σερβίρετέ τους απευθείας.
Χρησιμοποιήστε ξηρούς καρπούς σε συνταγές ειδικά για δρομείς που θα βρείτε πατώντας εδώ.
Πρώτα πιάτα: Ρίξτε κομμένα ψημένα αμύγδαλα σε γαρίδες με τζίντζερ ή προσθέστε ψημένα κάσιους σε κινέζικα πιάτα ή στα αγαπημένα σας μαγειρευτά φαγητά. Μαγειρέψτε μοσχάρι με δαμάσκηνα ή σταφίδες, κοτόπουλο με αμύγδαλα.
Επιδόρπια: Οι ξηροί καρποί είναι υπέροχοι σε γλυκά όπως σε μπισκότα, κέικ και brownies, αλλά μπορούν κάλλιστα να μπουν σε παγωτά, παγωμένα γιαούρτια και παρφέ.
Δημοσίευση στο Runner νο. 19, της Ειρήνης Μπαμπαρούτση, Κλινικής Διαιτολόγου – Αθλητικής Διατροφολόγου, www.thermida.com
