Θυμάστε μήπως την προσπάθεια του Έλιουντ Κιπτσόγκε στο Βερολίνο τον Σεπτέμβριο του 2017; Ή έστω στη Μόντσα και στο μεγαλόπνοο Breaking2 όπου ο συμπαθής Κενυάτης έτρεξε την απόσταση των 42.195μ. πιο γρήγορα από ποτέ;
Αν ναι, σίγουρα θα θυμάστε πως την ώρα που άρχιζαν τα.. δύσκολα, στα τελευταία χιλιόμετρα της προσπάθειας δηλαδή, ο απίθανος Κενυάτης έκανε κάτι που σίγουρα δεν περιμέναμε. Χαμογέλασε! Και μετά από λίγο χαμογέλασε και πάλι δείχνοντας πιο άνετος σε εμάς παρά το ότι, τουλάχιστον στη Μόντσα, δυσκολευόταν να κρατήσει τον – ασύλληπτο – ρυθμό του.
Μία έρευνα που δημοσιεύθηκε σχετικά πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Psychology of Sport and Exercise προσπάθησε να φωτίσει λίγο το θέμα. Έτσι, οι ερευνητές έβαλαν 24 δρομείς να εκτελέσουν μία διαλειμματική προπόνηση με 4 επαναλήψεις κομματιών διάρκειας έξι λεπτών σε σχετικά υψηλή ένταση. Στο διάστημα αυτό μετρούσαν τη δρομική τους οικονομία (το οξυγόνο που καταναλώνουν σε μία σταθερή ταχύτητα). Κατά τη διάρκεια της προπόνησης οι εθελοντές ζητούσαν από τους δρομείς να αλλάζουν λίγο μορφασμούς, να συνοφρυώνονται ή να χαμογελούν, αλλά και να χαλαρώνουν κάθε τόσο τα χέρια τους και τον κορμό τους.
Τα αποτελέσματα έδειξαν πως το χαμόγελο τελικά τους βοηθούσε! Η δρομική τους οικονομία ήταν κάτι περισσότερο από 2% βελτιωμένη σε σχέση με το “ανέκφραστό” τους τρέξιμο. Εντύπωση προκάλεσε επίσης, ότι η δρομική τους οικονομία δεν άλλαζε προς το χειρότερο όταν συνοφρυώνονταν.
Το διάγραμμα της δρομικής οικονομίας (smile: χαμόγελο, frown: συνοφρυομένοι, relax: χαλαρά χέρια, control: κανονικό τρέξιμο)
Σε μία περαιτέρω ανάλυση των αποτελεσμάτων, βλέπουμε κι άλλα αξιοσημείωτα στοιχεία. Πιο συγκεκριμένα, οι 10 από τους 13 άνδρες βελτίωσαν τη δρομική τους οικονομία ενώ χαμογελούσαν, ενώ από τις 11 γυναίκες, μόλις οι 4 επωφελήθηκαν. Αυτό πιθανόν αποδίδεται στο γεγονός ότι ο/η ερευνητής ήταν αντίθετου φύλου καθώς οι άντρες, για παράδειγμα, συνηθίζουν να αντιλαμβάνονται πιο εύκολη την προσπάθειά τους όταν υπάρχει γυναικεία παρουσία.
Αυτό που θα πρέπει να διευκρινιστεί περαιτέρω είναι και το “είδος” του χαμόγελου αλλά και η διάρκειά του. Για παράδειγμα, υπάρχει διαφορά όταν πρόκειται για ένα “πραγματικό” χαμόγελο ή ένα “ψεύτικο”; Ανάλογα με τους μυς του προσώπου που ενεργοποιούνται; Κι ακόμα, θα πρέπει κανείς να χαμογελά όλη την ώρα, ή κάποια συγκεκριμένα διαστήματα όταν π.χ. αισθάνεται πιο έντονα την κόπωση;
Πολύ απλοϊκά μπορούμε να σκεφτούμε ότι χαμογελώντας αλλάζει λίγο η διάθεση και χαλαρώνουν οι μύες του προσώπου, αλλά και η λειτουργία του νευρικού συστήματος που ελέγχει και τους παλμούς της καρδιάς. Ίσως στέλνονται και θετικά μηνύματα στον εγκέφαλο που τροφοδοτούν περαιτέρω ενέργεια στο σώμα.
Σίγουρα κάθε δρομέας βρίσκει δικούς του τρόπους να αντιμετωπίζει την κόπωση. Το να χαμογελάσει είναι κάτι απλό, που φαίνεται να έχει αποτέλεσμα και που σε καμία περίπτωση δεν θα προκαλούσε πρόβλημα να δοκιμάσετε. Μπορεί και να “δουλέψει”. Το γεγονός ότι ο ταχύτερος μαραθωνοδρόμος των ημερών μας το συνηθίζει, ή πιο σωστά, έχει αρχίσει και το χρησιμοποιεί μας βάζει σε σκέψεις ότι πιθανόν κάποιος του το έχει συστήσει. Μην ξεχνάμε πως πίσω από το project Breaking2 κρύβονται δεκάδες επιστήμονες που ίσως να το δοκίμασαν και να το πρότειναν στον Κιπτσόγκε.
Bασισμένο σε άρθρο του Alex Hutchinson, προπονητή και δρομέα δρόμων αντοχής, συντάκτη στο περιοδικό Runner’s World
