Νάσος Γκαβέλας
Ο Νάσος Γκαβέλας είναι ένα 22χρονο χαμογελαστό παιδί. Αν δεν συναναστραφείς μαζί του δύσκολα θα καταλάβεις ότι έχει πρόβλημα όρασης. Κι όμως, από τα 10 του χρόνια η νόσος του Stargardt* άρχισε σταδιακά να τον εμποδίζει να βλέπει καλά. Σήμερα η όρασή του είναι πολύ περιορισμένη τόσο στο αριστερό, όσο και στο δεξί μάτι.
Παρόλα αυτά δεν το έβαλε ποτέ κάτω. Ασχολείται με τον αθλητισμό από μικρό παιδί, ενώ εδώ και μερικά χρόνια αγωνίζεται στα Πρωταθλήματα της κατηγορίας Τ11 στα 100 και στα 200μ.
Οι επιδόσεις του, μάλιστα, εντυπωσιάζουν αφού τρέχει τα 100μ. κάτω από τα 11 δευτερόλεπτα!
Βρεθήκαμε με τον Νάσο αλλά και τον συνοδό-δρομέα (guide) που συνεργάζεται, Σωτήρη Γκαραγκάνη, λίγο πριν την αναχώρηση για το Τόκιο και τους Παραολυμπιακούς Αγώνες όπου θα αγωνιστούν στα 100μ.
Η κουβέντα μαζί του μόνο αισιοδοξία μας μετέδωσε. Κι όλα αυτά λίγο πριν τον μεγάλο τους στόχο, ένα μετάλλιο για την Ελλάδα στα 100μ. της κατηγορίας Τ11.
Πότε ξεκίνησες να ασχολείσαι με τον αθλητισμό;
Από μικρό παιδί δοκίμασα διάφορα αθλήματα. Έκανα πολλά, τένις, μπάσκετ, ποδόσφαιρο, και δεν σταμάτησα ούτε όταν άρχισε να πρωτοεμφανίζεται το πρόβλημα.
Πότε άρχισε το πρόβλημα όρασης;
Όλα ξεκίνησαν στην τετάρτη Δημοτικού. Στο σχολείο η δασκάλα με έβαζε να διαβάζω δυνατά την ώρα της ανάγνωσης γιατί είχα καθαρή φωνή. Κάποια στιγμή άρχισα να συλλαβίζω. Κάτι με εμπόδιζε από το να διαβάζω καλά, αλλά δεν είχα καταλάβει ακόμα τι ήταν αυτό. Οι συμμαθητές μου, μάλιστα, νόμιζαν ότι έκανα πλάκα. Την ίδια περίοδο άρχισα να μην κοιτάζω τη δασκάλα στα μάτια. Ήμουν στο τελευταίο θρανίο και δεν μπορούσα να εστιάσω. Εκείνη αρχικά με «μάλωσε», νόμισε ότι απλά δεν ασχολούμουν. Δεν είχα καταλάβει ότι τελικά δεν μπορούσα να δω. Αρχικά καταστρεφόταν η κεντρική μου όραση και στη συνέχεια η περιφερική.
Ωστόσο, συνέχιζα να αθλούμαι κανονικά. Έπαιζα ποδόσφαιρο και νομίζω ήμουν καλός. Στη συνέχεια, δυσκολευόμουν να βρω τους συμπαίκτες μου, αλλά είχα συνηθίσει. Άλλωστε και το πρόβλημα δεν ήταν τόσο έντονο. Όσο, όμως, ανέβαινε το επίπεδο και εξελισσόταν και η νόσος είχα έντονο πρόβλημα.
Έτσι, στράφηκα προς το στίβο. Είχα διαπιστώσει στο σχολείο ότι ήμουν γρήγορος. Έτσι, μία μέρα στο Μπαρουτάδικο στο Αιγάλεω έτρεξα ένα 100άρι όπου ένας προπονητής μου είπε ότι πρέπει να ασχοληθώ.
Αρχικά πήγα στην Βάρη όπου συνεργάστηκα με τον κ. Χάρη Παπαδιά. Από το 2017 μέχρι σήμερα, όμως, συνεργάζομαι με τον κ. Νέστορα Κολοβό. Γρήγορα άρχισα να αγωνίζομαι με τον σύλλογο μου τον Κάλλιστο και στη συνέχεια να έχω κάποιες συμμετοχές σε διεθνή και παγκόσμια πρωταθλήματα.
Από φέτος συνεργάζομαι με τον Σωτήρη Γκαραγκάνη. Είναι ο δρομέας συνοδός μου.
Η μεγάλη διάκριση
Ο Νάσος και ο Σωτήρης τον Ιούνιο «τάραξαν» τα νερά όταν κατέκτησαν το χρυσό μετάλλιο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα ΑΜΕΑ στην κατηγορία Τ11 πετυχαίνοντας μάλιστα και Ευρωπαϊκό ρεκόρ με 10.98.
Στο Τόκιο θέλουμε να απολαύσουμε τον αγώνα. Ένα μετάλλιο, όμως, είναι μέσα στις δυνατότητές μας! Αυτός άλλωστε είναι και ο μεγάλος μας στόχος.
Υπάρχει κάτι που σε ενοχλεί ή στεναχωρεί γενικά;
Με ενοχλεί η κατάσταση με τα φανάρια στους δρόμους. Πολλές φορές με λυπεί που ζητώ βοήθεια από κάποιον άλλο πεζό να με ενημερώσει πότε ανάβει το πράσινο (για τους πεζούς). Πολλοί με κοιτάζουν περίεργα ή τρομάζουν, κι αρνούνται να με βοηθήσουν. Δυστυχώς σε όλη την Αθήνα υπάρχει μόνο ένα φανάρι με ήχο, μπροστά από το Καλλιμάρμαρο!
Κάτι άλλο που θα ήθελα να πω είναι πως είναι μεγάλο λάθος που δεν προβάλλουν τους αγώνες μας στην τηλεόραση. Ποτέ δεν υπάρχει κάλυψη. Ο κόσμος δεν μπορεί να καταλάβει με μία είδηση της στιγμής. Θα πρέπει οι αγώνες να μεταδίδονται την ώρα που γίνονται. Να υπάρχει πλήρης εικόνα. Να γίνει συνήθεια. Μόνο έτσι ο κόσμος θα καταλάβει και αυτό που βλέπει και την προσπάθεια που καταβάλουμε, και το σημαντικότερο, να παραδειγματιστεί.
Ο κόσμος πώς αντιδρά;
Στο σχολείο υπήρχαν κοροϊδίες. Τα παιδιά καμιά φορά λένε χοντράδες. Στην αρχή αντιδρούσα και στεναχωριόμουν. Πλέον, όμως δεν με αγγίζουν καθόλου. Η βοήθεια από την οικογένεια είναι σημαντική για να μάθεις να διαχειρίζεσαι και αυτές τις καταστάσεις.
Πόσο σημαντική είναι η συνεργασία με τον συνοδό; Και πώς είναι η συνεργασία σου με τον Σωτήρη;
Το πιο βασικό είναι να ταιριάξεις σαν χαρακτήρας και σαν προσωπικότητα. Το τεχνικό κομμάτι, ο συγχρονισμός και το τρέξιμο είναι κάτι που μπορείς να το βρεις σχετικά εύκολα. Με τον Σωτήρη έχουμε πολύ καλή συνεργασία. Γνωριζόμαστε πολλά χρόνια, κάναμε πλάκες στον Άγιο Κοσμά όταν συναντιόμασταν. Βρεθήκαμε πολύ εύκολα και στην προπόνηση. Το πιο σπουδαίο, όμως, είναι ότι καταλαβαίνει απόλυτα αυτό που κάνω, με στηρίζει και βοηθάμε ο ένας τον άλλο. Είμαστε και πολύ καλοί φίλοι.
Τι θα συμβούλευες ένα παιδί που έχει κάποια αναπηρία;
Να βρει ενδιαφέροντα που το ευχαριστούν. Στον αθλητισμό υπάρχουν πολλές επιλογές. Σίγουρα κάτι θα του αρέσει. Να βρει ανθρώπους που ταιριάζει, γενικότερα. Πολλές φορές κι ένας ψυχολόγος μπορεί να βοηθήσει, δεν είναι κακό να απευθυνθεί. Να πάρει μία γεύση και να δοκιμάσει, και σίγουρα θα βρει μία ασχολία – ας μην είναι απαραίτητα κι αθλητισμός – που θα του γεμίσει τη μέρα και θα του δώσει ενδιαφέρον.
Βλέπουμε πολλά παιδιά που δεν ασχολούνται με τον αθλητισμό και κάθονται σπίτι τους με οποιαδήποτε αναπηρία έχουν. Δεν έχουν ανακαλύψει τον εαυτό τους. Δεν έχουν ενδιαφέροντα. Στέκονται στις δυσκολίες που υπάρχουν και λαμβάνουν αυτό το μήνυμα και από την κοινωνία. Ένα παιδί, όμως, που θα ξεκινήσει τον αθλητισμό, θα νιώσει καλύτερα. Θα ανακαλύψει πράγματα που ούτε πίστευε για τον εαυτό του που θα τον εξελίξουν και θα τον βελτιώσουν γενικότερα.
Σε αυτήν την προσπάθεια, υπάρχει κάποιος ή κάποιοι που στέκονται δίπλα σου;
Από την αρχή της προσπάθειάς μας ήταν κοντά μας η Παραολυμπιακή Επιτροπή και η Elite Strom. Επίσης, είναι πολύτιμη η συνεισφορά του κ. Νέστορα Κολοβού που είναι ο προπονητής μου, και έχει μία άριστη συνεργασία με τον κ. Χρήστο Κατσίκα, ο οποίος είναι ο προπονητής του Σωτήρη, κι έτσι το αποτέλεσμα είναι ακόμα καλύτερο. Και φυσικά εννοείται πως με στηρίζουν αφάνταστα και οι γονείς μου.
Ο ρόλος του συνοδού δρομέα
Οι δρομείς με προβλήματα όρασης αγωνίζονται με τη βοήθεια ενός συνοδού-δρομέα (guide). Οι δύο τους κρατιούνται στο χέρι από ένα κορδονάκι, το οποίο δεν θα πρέπει να αφήσουν για όλη τη διάρκεια του αγώνα τους. Ο συνοδός δρομέας με τον τρόπο αυτό κατευθύνει σωστά τον δρομέα, ενώ δεν πρέπει να τερματίσει μπροστά από αυτόν. Σε αυτήν την περίπτωση το «ζευγάρι» ακυρώνεται.
Η κατηγορία Τ11 πρέπει να έχει συνοδό. Μιλάμε για αθλητές με πλήρη απώλεια όρασης. Είναι άνθρωπος που καθοδηγεί. Κάνει μαζί προπόνηση. Δεν είναι τόσο δύσκολο να βρεις έναν αθλητή, αλλά περισσότερο έναν άνθρωπο. Μπορεί κάποιος να υποτιμά την προσπάθεια, να μην σπουδαιολογεί αυτό που κάνω.
Σωτήρης Γκαραγκάνης
Η προσπάθεια του Νάσου όμως δεν είναι απόλυτα… ατομική. Μαζί του τρέχει και ο συνοδός του. Στην περίπτωση μάλιστα του Νάσου, ο συνοδός του είναι ένας από τους πιο ταλαντούχους νέους Έλληνες σπρίντερ, ο Σωτήρης Γκαραγκάνης. Ο Γκαραγκάνης, είναι 22 ετών και είναι αθλητής του ΟΦΚΑ Οδυσσέας Αγ. Δημητρίου, ενώ προπονείται με τον κ. Χρήστο Κατσίκα. Έχει πολλές διακρίσεις στα 100 και στα 200μ., και πολύ καλές ατομικές επιδόσεις με 10.43 και 21.12 αντίστοιχα, καθώς και διεθνείς διακρίσεις με την εθνική ομάδα 4×100μ.
Ποια ήταν η πρώτη σου σκέψη όταν ο Νάσος σου πρότεινε να συνεργαστείτε;
Η πρώτη μου αντίδραση ήταν κάπως αμήχανη. Σε δεύτερο χρόνο, όμως, το σκέφτηκα καλύτερα. Αφού μπορώ να βοηθήσω γιατί να μην το κάνω; Από τη στιγμή που μάλιστα θα συνεχίσω να προπονούμαι κανονικά σε αυτό που κάνω δεν υπήρχε πρόβλημα.
Ποια είναι η εντύπωση που έχεις αποκομίσει μετά από έναν χρόνο συνεργασίας;
Δεν έχω συνειδητοποιήσει απόλυτα αυτό που κάνουμε. Έχουμε τρέξει και σε λίγους αγώνες για την ώρα ακόμα και δεν έχω ζήσει το αγωνιστικό κομμάτι. Κερδίσαμε το Ευρωπαϊκό και δεν το έχω καταλάβει…
Είσαι ένας δρομέας με εμπειρία σε διεθνείς διοργανώσεις στίβου (Ευρωπαϊκά Κ20 και Κ23, Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα ομάδων κ.ά.). Πώς κρίνεις τις αντίστοιχες διεθνείς διοργανώσεις που έχεις πάρει μέρος με τον Νάσο;
Αυτό είναι κάτι που μου έχει προκαλέσει μεγάλη εντύπωση ως τώρα. Κι αυτό γιατί οι διοργανώσεις ήταν παρόμοιες. Από την αίθουσα κλήσης, την οργάνωση, τη λειτουργία, τα στάδια – οι διοργανώσεις των ΑΜΕΑ γίνονται στα ίδια στάδια – τα λεωφορεία, τους κριτές και το πόσο αυστηροί είναι με τους αθλητές. Μπορώ να πω πως δεν έχω βρει ούτε μία ουσιαστική διαφορά.
Και τι έχεις να πεις για τους αθλητές και για τους αγώνες;
Οι αθλητές, είτε αρτιμελείς είτε με αναπηρίες είναι «υποχρεωμένοι» να προπονούνται σκληρά. Οπότε δεν υπάρχει διαφορά. Μπορώ να πω μάλιστα πως τα άτομα με αναπηρία πρέπει να καταβάλλουν ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια για να ξεπεράσουν κι άλλα εμπόδια που οι αρτιμελείς δεν αντιμετωπίζουν.
Όσο για τους αγώνες θα πω πως δεν είναι μόνο το θέαμα. Είναι μαθήματα ζωής. Όποιος τους παρακολουθήσει θα καταλάβει πολλά. Θα δει πως στη ζωή δεν είναι όλα όμορφα και απλά. Όταν ασχοληθούμε με τέτοια άτομα θα καταλάβουμε πολλά, τι έχουμε και τι αξίζει να έχουμε.
Πώς ένιωσες ανάμεσα στους αθλητές;
Ένιωθα εγώ ο ξεχωριστός. Ένιωθα περίεργα. Οι αθλητές δεν έδειχναν το πρόβλημα τους. Έβλεπα αθλητές χωρίς χέρια να βάζουν φαγητό μόνοι τους, να εξυπηρετούνται μόνοι τους. Δεν είδα κανέναν στεναχωρημένο, να προβληματίζεται ή να γκρινιάζει γι’ αυτό. Αντίθετα έβλεπα αθλητές να ζουν κανονικά, να αγχώνονται, να γελάνε, να κάνουν τους αγώνες τους…
*Η νόσος του Stargardt είναι κληρονομική και οφείλεται σε μετάλλαξη κάποιου γονιδίου. Εμφανίζεται συνήθως σε μικρές ηλικίες και εκδηλώνεται με σταδιακή μείωση της κεντρικής όρασης λόγω της εκφύλισης των φωτοϋποδοχέων που βρίσκονται στην ωχρά κηλίδα, στο κέντρο δηλαδή του αμφιβλυστροειδούς.
του Βασίλη Παπαϊωάννου
