Τα χιλιόμετρα από την Αθήνα στη Σπάρτη του φάνηκαν ατέλειωτα. Ήταν η πρώτη φορά που λάβαινε μέρος σε έναν τόσο επίπονο αγώνα, όπως το Σπάρταθλον. Η προετοιμασία διήρκεσε αρκετούς μήνες, διανύοντας αμέτρητα χιλιόμετρα σε βουνοκορφές, διασχίζοντας λιβάδια και ρέματα, κάτω από τον πύρινο δίσκο του ήλιου ή υπό το αμυδρό φως των αστεριών. Αλλά τίποτε δεν μπόρεσε να τον γυμνάσει καλύτερα και πιο αποτελεσματικά όσο η εξάσκηση του νου και της καρδιάς στην αποδοχή της ιδέας για την ολοκλήρωση μιας τιτάνιας προσπάθειας που ζητούσε απ’ αυτόν αφάνταστα αποθέματα αυτοπειθαρχίας. Στη ρίζα του Αρτεμισίου, το σώμα του άξαφνα λύγισε. Ένιωσε τις δυνάμεις να τον εγκαταλείπουν μία προς μία. Οι πόνοι στα πόδια είχαν γίνει αφόρητοι. Εκεί, μέσα στο αντίσκηνο, κάτω από τα βλέμματα του γιατρού και των φυσιοθεραπευτών, έβγαλε επί τέλους τα παπούτσια του. Το θέαμα ήταν για όλους αποτρόπαιο: φουσκάλες τεράστιες, κάλοι αδυσώπητοι, πληγές ανοιχτές που αιμορραγούσαν σιωπηλά, μαυρισμένα νύχια, κατακόκκινα πέλματα!
Τα πόδια μεταμορφώνονται σε γεωφυσικό χάρτη, μετά από μία έντονη δρομική δραστηριότητα. Οι κραδασμοί που τα πέλματα καλούνται να απορροφήσουν σε κάθε διασκελισμό, αλλά και οι τριβές που δέχεται το δέρμα από τα παπούτσια σε διάφορα ευαίσθητα σημεία, είναι συνθήκες ικανές να δημιουργήσουν προβλήματα. Οι δρομείς το γνωρίζουν καλά αυτό το ενδεχόμενο.
Γι’ αυτούς τους λόγους, επιλέγουν συχνά παπούτσια φαρδύτερα ή μακρύτερα από το σωστό νούμερο ή προβαίνουν σε δικής τους επινόησης «τροποποιήσεις» για να τα καταστήσουν πιο φιλικά. Ωστόσο, δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις εκείνες που τα πόδια του δρομέα, στην αφετηρία ενός αγώνα για τον οποίο έχει προετοιμαστεί πυρετωδώς, έχουν χάσει πια την ακεραιότητα που χρειάζεται.
Η πρόληψη των προβλημάτων αξίζει περισσότερο από την ίδια τη θεραπεία
Γιατί «ένα γραμμάριο πρόληψης ζυγίζει σαφώς πιο πολύ απ’ όσο ένα κιλό θεραπείας». Και γιατί είναι προτιμότερο για τον καθένα μας να περιποιείται και να φροντίζει τα πόδια του, να τα προστατεύει και να τα προφυλάσσει από κάθε κακοτοπιά, πριν αυτά στραφούν εκδικητικά εναντίον του.
Αν θέλαμε να συνοψίσουμε σε λίγες προτάσεις την προστασία των ποδιών, θα στεκόμαστε σε 10 καυτά σημεία:
– Καλής ποιότητας και ύφανσης κάλτσες, ειδικές για τρέξιμο.
– Ειδική αλοιφή, σκόνη ή ταλκ για την περιποίηση του δέρματος.
– Βαζελινούχα αλοιφή για την ελάττωση των τριβών.
– Τοποθέτηση λευκοπλάστη ή μικρής αυτοκόλλητης ταινίας σε σημεία που συνήθως ερεθίζονται (ράχη των – δακτύλων ή στο νύχι του μεγάλου δακτύλου).
– Ειδικές εσωτερικές σόλες (πέλματα, συχνά από σιλικόνη), μετά από συνεννόηση με Ορθοπεδικό.
– Παπούτσια κατάλληλα για το σχήμα, το πάτημα και το μέγεθος του ποδιού.
– Συχνές αλλαγές καλτσών και παπουτσιών.
– Καλή, ισορροπημένη διατροφή.
– Σωστή ενυδάτωση του σώματος αλλά και των ποδιών.
– Επίσκεψη στο δερματολόγο, αν τα νύχια ή το δέρμα παρουσιάσουν ερεθισμό και φαγούρα ή αν μυρίζουν ανυπόφορα.
Το πρώτο που χρειάζεστε φυσικά είναι ένα ζευγάρι κατάλληλα παπούτσια, με καλή αντικραδασμική προστασία και ανατομικούς πάτους. Δεν έχει καμία απολύτως σημασία αν φοράτε καλής ποιότητας και ύφανσης κάλτσες, κόβετε συχνά τα νύχια σας ή χρησιμοποιείτε τις καλύτερες αλοιφές, αν επιμένετε να φοράτε στενά και γενικώς ακατάλληλα παπούτσια. Άλλωστε, οι Κινέζοι το είχαν διατυπώσει πολλά χρόνια πριν: «Αν θέλεις να απαλλαγείς από τα προβλήματα που σε ταλανίζουν, φόρα στενά παπούτσια».
Οι ανεπιθύμητοι παράγοντες που δημιουργούν συχνά προβλήματα στα πόδια των δρομέων σχετίζονται με τις τριβές, την υγρασία και την υπερθέρμανση
Όλα τα μέσα που αναφέρθηκαν πριν για την περιποίηση των ποδιών, προσανατολίζονται στο να μειώσουν τις τριβές (αυτοκόλλητες ταινίες ή βαζελινούχα αλοιφή), να ελαττώσουν την υγρασία (καλής ύφανσης κάλτσες που αλλάζονται συχνά) και να αποφύγουν την υπερθέρμανση (σωστή ενυδάτωση). Ωστόσο, κάθε δρομέας οφείλει να βρει μόνος του τη στρατηγική τακτική που του ταιριάζει. Κάποιοι, για παράδειγμα, προτιμούν λανολίνη αντί για βαζελίνη, άλλοι αγοράζουν απλές κάλτσες αντί γι’ αυτές με διπλή ύφανση, ενώ κάποιοι άλλοι επιλέγουν ταλκ αντί για αυτοκόλλητες ταινίες.
Έχει ενδιαφέρον να γνωρίζουμε τους έξυπνους τρόπους με τους οποίους οι δρομείς καταφέρνουν να ξεπεράσουν τα διάφορα προβλήματα με τα πόδια τους. Καθένας έχει την ικανότητα να διακρίνει, μετά από αναρίθμητα αιματηρά χιλιόμετρα, μέσα από δυσφορίες και πόνους, ποια συνήθη προβλήματα ανακύπτουν. Και φυσικά, να ανακαλύψει ποιοι τρόποι επίλυσης του ταιριάζουν καλύτερα. Έτσι υπάρχουν δρομείς που στην κυριολεξία ανατέμνουν τα καινούργια τους παπούτσια. Τα κόβουν μπροστά για να αφήσουν ελεύθερα τα δάκτυλα ή τα μετατρέπουν σε σανδάλια για περισσότερη άνεση. Άλλοι λιμάρουν τα νύχια αποφεύγοντας τον τραυματισμό τους στη διάρκεια του αγώνα. Κάποιος αγόρασε στενά παπούτσια ένα μόλις μήνα πριν το μαραθώνιο, με συνέπεια να ξεκολλήσουν τα νύχια του στη διάρκεια της προπόνησης και όχι στον αγώνα.
Για να δείτε προπονητικά προγράμματα για όλες τις αποστάσεις πατήστε εδώ.
Οτιδήποτε εφαρμόζουμε πάνω στα πόδια μας σχετίζεται με την καλή ή όχι λειτουργία και αποδοτικότητά τους και οφείλουμε να αντιληφθούμε για πολλοστή φορά τη σημασία της σωστής άσκησης και της καλής φυσικής κατάστασης για την προστασία των ποδιών μας. Γιατί μόνο με αυτές βοηθάμε αποτελεσματικά τα πόδια μας να ξεπερνούν τις ποικίλες επιβαρύνσεις, τα διαστρέμματα και τις θλάσεις. Όπως δεν αμφιβάλλει κανείς πως με την καλή περιποίηση του δέρματος αποφεύγουμε τους κάλους. Ή πως τα κατάλληλα παπούτσια και οι κατάλληλες προσθήκες στους πάτους αποσοβούν τη δημιουργία φλεγμονής στην πελματιαία απονεύρωση, την τενοντίτιδα του αχιλλείου, τους αφόρητους πόνους στη φτέρνα, τη μεταταρσαλγία, τα νευρώματα Morton, τη σησαμοειδίτιδα και τις επώδυνες ορογονοθυλακίτιδες.
Ο καλός δρομέας είναι φυσικά ο πιο προπονημένος. Είναι όμως κι εκείνος με τον κατάλληλο σωματότυπο ή ο προικισμένος με το γενετικό υλικό που τον ωθεί να τρέχει ακούραστα και ασταμάτητα. Αλλά πάνω απ’ όλα, για να είναι κανείς γρήγορος και ανθεκτικός στις δρομικές καταπονήσεις, χρειάζεται να διαθέτει ιώβεια ψυχικά αποθέματα, καρδιά λέοντα, αυτοπειθαρχία ανεξάντλητη και δύο πόδια τρυφερά, πλην όμως σκληραγωγημένα στις διάφορες και ποικίλες επιβαρύνσεις.
Δημοσίευση στο Runner 26, του Νίκου Μαρκέα.
Φωτο: Άγγελος Βενετσάνος.
