Η σκληρή δουλειά αποτελεί για κάθε δρομέα το βασικό εργαλείο για τη βελτίωση της απόδοσης. Όταν όμως όλα έχουν γίνε οι διαφορές βρίσκονται στις λεπτομέρειες. Εδώ ενεργό ρόλο έρχεται να παίξει η επιστήμη που βγάζει από την αφάνεια συγκεκριμένα προϊόντα ή μας εφιστά την προσοχή σε άλλα που κάνουν τη διαφορά. Τα τελευταία χρόνια μεγάλο ερευνητικό ενδιαφέρον έχει παρουσιάσει η επίδραση της πρόσληψης χυμού από παντζάρι στην αθλητική απόδοση, και τα αποτελέσματα αυτού του «ταπεινού» λαχανικού φαίνεται να είναι θεαματικά.
Tο σημαντικό συστατικό του παντζαριού, και συγκεκριμένα του χυμού του, στο οποίο επικεντρώνονται οι μελέτες είναι τα νιτρικά άλατα, που περιέχονται σε επαρκείς ποσότητες και σε άλλα φρούτα και λαχανικά, όπως η μπανάνα, ο χυμός κράνμπερι και ροδιού, το λάχανο, το σπανάκι, το καρότο, το κινέζικο λάχανο, ο μάραθος και το σέλινο, το πράσο και το κάρδαμο. Τα νιτρικά άλατα, όμως, του χυμού παντζαριού φαίνεται να είναι οι πρωταγωνιστές την πλειοψηφία των μελετών. Μια από τις πιο πρόσφατες έρευνες έγινε στο πανεπιστήμιο του Exeter της Μεγάλης Βρετανίας από τους Lansley και Winyard σε εννιά άντρες με καλή φυσική κατάσταση. Οι παραπάνω εθελοντές κατανάλωσαν για έξι ημέρες είτε ½ λίτρο χυμό από παντζάρι, είτε ½ λίτρο ροφήματος με παρόμοια γεύση για λόγους αξιοπιστίας της έρευνας. Μέσα σε αυτό το διάστημα των έξι ημερών οι εθελοντές έλαβαν μέρος σε δοκιμασίες τρεξίματος σε διάδρομο που αφορούσαν περπάτημα, μέτριας και υψηλής έντασης τρέξιμο και τρέξιμο μέχρι εξάντλησης.
Η ώρα της κρίσης
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η κατανάλωση οξυγόνου, τόσο στο περπάτημα, όσο και στο τρέξιμο μέτριας έντασης, αλλά και στο τρέξιμο πολύ υψηλής έντασης μειώθηκε σημαντικά τις μέρες που οι εθελοντές είχαν καταναλώσει χυμό παντζαριού. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι βελτιώθηκε η δρομική οικονομία των αθλητών, καθώς παρήγαγαν το ίδιο έργο έχοντας μικρότερες απαιτήσεις σε οξυγόνο. Παρατηρήθηκε μάλιστα ότι στο τρέξιμο μέτριας έντασης μειώθηκε η κατανάλωση ενέργειας κατά 6% σε κάθε χιλιόμετρο. Όσο εντυπωσιακό όμως και αν ακούγεται αυτό δεν είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα που μπορεί να προσφέρει ο χυμός παντζαριού σε ένα δρομέα καθώς βρέθηκε, σύμφωνα με την δοκιμασία αντοχής που υποβλήθηκαν οι εθελοντές κατά την 4η ημέρα της έρευνας, ότι ο χρόνος μέχρι την εξάντληση παρατάθηκε
κατά 15% συγκριτικά με τον αντίστοιχο χρόνο που έκαναν οι ίδιοι όταν έπιναν το απλό ρόφημα. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τις ημέρες που οι εθελοντές
κατανάλωναν χυμό παντζαριού είχαν μειωμένη συστολική πίεση.
Multi sport οφέλη
Σε παρόμοιες μελέτες που έγιναν από τους Lansley και Winyard σε ποδηλάτες παρατηρήθηκε βελτίωση της αθλητικής απόδοσης σε δοκιμασίες 6 και 14 χιλιομέτρων κατά 2,8% και 2,7% αντίστοιχα. Και εδώ η εξήγηση είναι ότι τα νιτρικά άλατα του χυμού παντζαριού μετατράπηκαν στον οργανισμό σε νιτρώδη και σε μονοξείδιο του αζώτου, δηλαδή στις ενεργές μορφές των νιτρικών για τον μεταβολισμό του ανθρώπινου οργανισμού, βοηθώντας έτσι την αύξηση της απόδοσης.
Για να δείτε θέματα ενδυνάμωσης-ευλυγισίας ειδικά για δρομείς πατήστε εδώ.
Δύο μορφές, ένα αποτέλεσμα
Ακριβώς επειδή οι μελέτες που αφορούσαν στον χυμό από παντζάρι είχαν θεαματικά ευρήματα, μια άλλη ομάδα ερευνητών αποφάσισε να δοκιμάσει την επίδραση και του ψητού παντζαριού στην αθλητική απόδοση προπονημένων δρομέων. Έτσι, δοκίμασαν να δώσουν σε 11 αθλητές είτε ψητό παντζάρι είτε πουρέ από μούρα (αυτά χρησιμοποιήθηκαν καθώς έχουν παρόμοια γεύση και σύσταση αλλά και ανάλογη αντιοξειδωτική δράση). Μετά από 75 λεπτά οι αθλητές έτρεξαν 5 χλμ. Όταν οι δρομείς είχαν καταναλώσει παντζάρι, έτρεξαν γρηγορότερα, αισθάνθηκαν λιγότερη κόπωση και στο τελευταίο χιλιόμετρο είχαν 5% μεγαλύτερη ταχύτητα συγκριτικά με την ημέρα που έκαναν την ίδια δοκιμασία, αλλά είχαν καταναλώσει πουρέ από μούρα.
Παράπλευρα… οφέλη
Αξίζει να σημειωθεί ότι επιπλέον το παντζάρι περιέχει βεταΐνη, μια ουσία που φαίνεται να βελτιώνει τη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος ενώ από άλλες μελέτες φαίνεται ότι η συγκεκριμένη ουσία βελτιώνει την αντοχή, την ισχύ και τη δύναμη των μυών. Το παντζάρι είναι επίσης ιδιαίτερα πλούσιο σε πολυφαινόλες, όπως η ρεζερβατρόλη και η κουερσετίνη, οι οποίες μπορούν να ενισχύουν την αερόβια ικανότητα καθώς επιτυγχάνουν αύξηση των μιτοχονδρίων, προστατεύοντας παράλληλα και τον οργανισμό από το οξειδωτικό στρες που προκαλεί η άσκηση. Συμπερασματικά θα λέγαμε, λοιπόν, ότι το παντζάρι μπορεί να αναδειχθεί ως ένα από τα πιο αποτελεσματικά φυσικά εργογόνα που τονώνουν την απόδοση και το μέλλον του στο αθλητικό χώρο διαφαίνεται λαμπρό!
της Ειρήνης Χριστάκη, Κλινικής Διαιτολόγου – Διατροφολόγου, MSc
RUNNER 60
