Ο Κώστα Τσαγκαράκης γράφει ένα ξεχωριστό κείμενο με μορφή επικήδειου αποχαιρετισμού στον «ΑΝΘΡΩΠΟ» Νίκο Σακκά.
«Η είδηση του θανάτου του Νίκου Σακκά, την Παρασκευή 22 Ιανουαρίου 2021, δεν ήταν έκπληξη. Την ανέμεναν οι οικείοι του, καθώς και εμείς, όσοι είχαμε ενημερωθεί για τον σοβαρότατο τραυματισμό του. Τον είχε κτυπήσει θανατηφόρα ένα αυτοκίνητο ενώ εκινείτο με το ποδήλατό του στην πατρίδα του στα Τρίκαλα, πριν 35 ημέρες.
Δεν αναζητούμε τις ευθύνες του οδηγού. Αναφερόμαστε με μορφή επικήδειου αποχαιρετισμού στον «ΑΝΘΡΩΠΟ» Νίκο Σακκά.
Με τον Νίκο Σακκά γνωριστήκαμε στο Αθλητικό Κέντρο Αγίου Κοσμά το φθινόπωρο του 1975. Προσωπικά μόλις είχα ξεκινήσει τις προπονήσεις με στόχο να λάβω μέρος στο Μαραθώνιο της Άνοιξης του 1976.
Εκεί στο στίβο του Αγίου Κοσμά κάναμε τις πρώτες μας συστάσεις. Φαρμακοϋπάλληλος ο Νίκος, τραπεζοϋπάλληλος εγώ. Συμφωνήσαμε στις κοινές μέρες και ώρες προπονήσεων και μαζί κάναμε την προπόνησή μας, ο καθένας για το δικό του στόχο.
Εκείνη την εποχή οι ερασιτέχνες δρομείς ήταν ελάχιστοι. Το μόνο γνωστό άθλημα στον Άγιο Κοσμά ήταν το ποδόσφαιρο. Εμείς προσπαθούσαμε από λίγοι και μετρημένοι, να γίνουμε πολλοί και αμέτρητοι. Η συνήθης προσπάθειά μας ήταν να πλησιάζουμε αυτούς που έκαναν κάποιες στροφές στο στίβο και να τους προτείνουμε να έρχονται σε τακτές ημέρες και ώρες για να προπονούμαστε παρέα.
Έλαβα μέρος για πρώτη φορά στο Μαραθώνιο τον Απρίλη του 1976, φυσικά στην «ΚΛΑΣΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ». Διοργανωτής ο ΣΕΓΑΣ. Οι συμμετέχοντες Έλληνες ήμασταν μια πενιχρή αριθμητικά ομάδα σε σύγκριση με τους ξένους δρομείς. Οι συνθήκες ήταν απερίγραπτες. Η εκκίνηση δόθηκε το μεσημέρι εκείνης της ημέρας. «Φυσικά» η κυκλοφορία των πάσης φύσεως τροχοφόρων ήταν ελεύθερη. Φίλαθλοι – θεατές στη διαδρομή δεν υπήρχαν. Οι κριτές του ΣΕΓΑΣ λιγοστοί. Η φύλαξη της διαδρομής ανεπαρκέστατη. Η υποστήριξη των αθλητών είχε περιοριστεί μόνο στο γκρουπ των προπορευόμενων. Όσοι ήμασταν πιο πίσω προσπαθούσαμε να αυτοσυντηρηθούμε και να αυτοπροφυλαχτούμε. Νερό για να πιούμε δεν υπήρχε πουθενά. Κάποια καφενεία της περιοχής μας πρόσφεραν λίγο νερό. Αποτέλεσμα σε μένα, ο οποίος είχα και απειρία, ήταν να πάθω κράμπες από τη σοκαριστική αφυδάτωση και να αναγκαστώ να εγκαταλείψω στο 36ο χιλμ. Με παρέλαβε το ασθενοφόρο και με μετέφερε στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Ήμουν επάνω σε ένα φορείο και μόλις φτάσαμε στο Στάδιο έπεσαν επάνω μου οι γονείς μου, οι οποίοι νόμισαν ότι είχα «πεθάνει», και οι τραυματιοφορείς, για να με μεταφέρουν στα αποδυτήρια του Σταδίου. Εκεί ο Νίκος Σακκάς, ο οποίος παρίστατο ως φίλαθλος, έβαλε πλάτη και με μετέφεραν στα αποδυτήρια για τις πρώτες βοήθειες
Έκτοτε αποδυθήκαμε σε ένα αγώνα να αναβαθμιστεί η διοργάνωση του Μαραθωνίου. Σε επόμενες χρονιές είχε λάβει μέρος στο Μαραθώνιο και ο Νίκος.
Εν τω μεταξύ στον Άγιο Κοσμά ο μικρός πυρήνας των πρώτων δρομέων είχε καταφέρει να δημιουργηθεί μια ευάριθμη οικογένεια. Δεν αναφέρω κανένα όνομα, μήπως και παραλειφθεί κάποιος από τα ιστορικά και ηρωικά εκείνα πρόσωπα, τα οποία θεμελίωσαν το Λαϊκό Μαζικό Αθλητισμό και το Τρέξιμο, το χαλαρό τροχαδάκι, το JOGGING, σαν μέσο για τη διατήρηση και βελτίωση της υγείας.
Για να γίνει γνωστή η προσπάθειά μας βγαίναμε και κάναμε προπόνηση στην παραλιακή λεωφόρο Ποσειδώνος προς Γλυφάδα και Βούλα. Οι οδηγοί (και τα αυτοκίνητά τους) ήταν ενοχλητικοί και κάποιοι μας ειρωνεύονταν. Αυτό το είχαμε θεωρήσει επιτυχία, γιατί είχε αρχίσει να γίνεται γνωστή η προσπάθειά μας. Το τροχαδάκι άρεσε σιγά, σιγά και σε άλλους. Μερικοί από την πρώτη αυτή παρέα λαβαίναμε μέρος όλα τα επόμενα χρόνια στο Μαραθώνιο της ΚΛΑΣΙΚΗΣ, με την επωνυμία «ΑΘΛΟΥΜΕΝΟΙ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ». Οι συνθήκες διοργάνωσης συνέχιζαν (και πάλι «φυσικά») να είναι κυριολεκτικά απάνθρωπες.
Για να πάρει πιο επίσημη μορφή η προσπάθειά μας αποφασίσαμε να διοργανώσουμε ένα αγώνα δρόμου, ο οποίος θα αποτελούσε τη βάση και το φυτώριο για τους μελλοντικούς Μαραθωνοδρόμους. Αυτός ο ΠΡΩΤΟΣ ΑΓΩΝΑΣ μεγάλης απόστασης διοργανώθηκε το Μάιο του 1978, με εκκίνηση και τερματισμό τον Άγιο Κοσμά, με διοργανωτές το Ε.Α.Κ.Ν. Αγίου Κοσμά και το Σύλλογο Φίλων Κλασικού Αθλητισμού (Σ.Φ.Κ.Α.). Ο Νίκος ήταν μέλος του Σ.Φ.Κ.Α. και ήταν αυτός που έπεισε το Σύλλογο να είναι συνδιοργανωτής του Αγώνα. Επωνυμία του αγώνα: ΑΓΩΝΑΣ ΔΡΟΜΟΥ ΥΓΕΙΑΣ 20.000 Μ. Ήταν η πρώτη εμφάνιση του όρου: «ΥΓΕΙΑΣ», με πρόταση του Νίκου Σακκά, και ήταν πεπρωμένο να γίνει σύνθημα, να γίνει στίγμα και χαρακτηριστικό στους Συλλόγους που μετέπειτα ιδρύθηκαν. Ήταν ο πρώτος αγώνας δρόμου με ελεύθερη συμμετοχή, μεγάλης απόστασης. Στους αγώνες αυτούς είχαμε πάντοτε τη συμμετοχή Ελλήνων Πρωταθλητών, οι οποίοι μέχρι και σήμερα νοσταλγούν το «ΕΙΚΟΣΑΡΙ» του Αγίου Κοσμά.
Η ομάδα των οραματιστών δρομέων εκείνης της εποχής αποφάσισαν να ιδρύσουν ένα δικό τους Σύλλογο, ο οποίος θα ήταν πλήρως ο εκφραστής όλων αυτών των αρχών, τις οποίες πρεσβεύαμε. Τον Απρίλη του 1981 έγινε η πρώτη καταστατική Γενική Συνέλευση και ο ΠΡΩΤΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΡΟΜΕΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ, ο γνωστός πλέον Σ.Δ.Υ.Α., ιδρύθηκε πανηγυρικά. Ταμίας αυτού του Συλλόγου, για πολλά από τα πρώτα χρόνια ήταν ο Νίκος.
Για την ίδρυση ενός Συλλόγου βασικό θέμα είναι η επωνυμία του Συλλόγου. Εκεί έβαλε τη σφραγίδα του ο Νίκος Σακκάς, ο οποίος με την επιμονή του και τα επιχειρήματά του κατάφερε και συμπεριελήφθη στην επωνυμία η λέξη: «Υ Γ Ε Ι Α Σ».
Μετά από το Σύλλογο της Αθήνας ακολούθησε η ίδρυση του Συλλόγου Δρομέων Υγείας Πάτρας και μετά του αντίστοιχου Συλλόγου Δρομέων Υγείας Πειραιά, στον οποίο και πάλι πρωτοστάτησε ο Νίκος Σακκάς, ως Πειραιώτης. Και στον Πειραιά ο Νίκος Σακκάς ήταν ταμίας. Έκτοτε το παράδειγμα της Αθήνας ακολούθησαν πολλές πόλεις ανά την Ελλάδα. Έτσι σήμερα αριθμούν μερικές δεκάδες Σύλλογοι Δρομέων Υγείας, αλλά και πολλές δεκάδες Σύλλογοι Δρομέων Λαϊκού Μαζικού Αθλητισμού.
Ο Νίκος Σακκάς ήταν ο μεθοδικός άνθρωπος, ο οποίος κατέβαζε πολλές ιδέες, τις οποίες υποστήριζε με επιστημονικά αποτελέσματα ερευνών, κυρίως του εξωτερικού. Τάρασσε τα λιμνάζοντα ύδατα. «Βάλτε το στα πόδια για να σωθείτε, από τις καρδιοπάθειες», «το χαλαρό τρέξιμο είναι το καλύτερο φάρμακο του αιώνα», μερικά από τα συνθήματα τα οποία τρόμαζαν αρχικά, αλλά έγιναν αποδεκτά σύντομα, γιατί πράγματι το τρέξιμο είναι η πιο προσιτή και πιο υγιεινή μορφή άθλησης. Εκεί, στο λίκνο του Αγίου Κοσμά, μέσω του τρεξίματος, αναπτύχθηκε η κοινωνικότητα, η επιθυμία της προσφοράς στους Αθηναίους πολίτες, η εφευρετικότητα για διοργάνωση αγώνων δρόμου.
Ο Νίκος Σακκάς σε όλα τα χρόνια κατά τα οποία είχε τη διαχείριση του ταμείου των Συλλόγων Δρομέων Υγείας ήταν υποδειγματικός, προσεκτικός και απόλυτα συνεπής στα προβλεπόμενα για την τήρηση του ταμείου. «Ελάττωμά του» η τιμιότητα στο ακέραιο.
Οφείλω να καταθέσω λίγα ακόμη χαρακτηριστικά του:
Επειδή εμείς οι πρώτοι Μαραθωνοδρόμοι ήμασταν παθόντες, γι’ αυτό σε όλους τους αγώνες, τους οποίους διοργανώναμε εμείς, είχαμε άφθονο νερό σε όλο το μήκος της διαδρομής των αγώνων μας. Στον τερματισμό παρασκευάζαμε τσάι, ζεστό, εύγευστο και τονωτικό. Στο τσάι πάντοτε προσθέταμε χυμό λεμονιού. Το τσάι και ο χυμός λεμονιού ήταν πρόταση του Νίκου.
Όλοι οι τερματίζοντες έπαιρναν το δίπλωμα συμμετοχής, στο οποίο πρωτοστάτησε ο Νίκος Σακκάς.
Όλα τα μέλη του Σ.Δ.Υ.Α., τα οποία τερμάτιζαν στους αγώνες μας, λάβαιναν αναμνηστική χειροποίητη πλακέτα. Ιδέα του Νίκου Σακκά. Όλες οι προσφορές του Σ.Δ.Υ.Α. ήταν ΔΩΡΕΑΝ.
Είχε ανακαλύψει μία αντιπροσωπεία μύλων άλεσης σταριού. Αγόραζε σιτάρι, το άλεθε στην αντιπροσωπεία, παρασκεύαζε μαύρο ψωμί και το μοίραζε, ενημερώνοντας για τα ευεργετικά πλεονεκτήματα αυτού του ψωμιού στην υγεία (κυρίως του εντέρου).
Τον θυμάμαι να τρέχουμε μαζί στο Μαραθώνιο, με το χαρακτηριστικό του τρέξιμο και τα πειράγματα που έκανε, όταν προσπερνούσε κάποιο γνωστό του δρομέα.
Τον θυμάμαι όταν κάναμε αφισοκόλληση στις οδούς Σταδίου και Πανεπιστημίου για να διαφημίσουμε το «ΕΙΚΟΣΑΡΙ» του Αγίου Κοσμά.
Τον θυμάμαι όταν μου έλεγε: «θα με απολύσει ο αδελφός μου από το φαρμακείο, γιατί λέω στους πελάτες να μην παίρνουν φάρμακα, αλλά να αρχίσουν να τρέχουν».
Ο Νίκος Σακκάς, για πολλά μέλη του Σ.Δ.Υ.Α., ήταν το πρώτο τηλεφώνημα το πρωί (7.30 πμ.) και το τελευταίο το βράδυ (11.30 μμ.), γιατί ήθελε να σου πει τις ιδέες του για τη διάδοση του τρεξίματος.
Ήταν ο πιο «μυστικός», πιστός και σεμνός Χριστιανός. Οι φιλανθρωπίες του ήταν αμέτρητες. Και φυσικά δεν τις μαθαίναμε ποτέ από τον ίδιο, αλλά από τους ευεργετηθέντες, μετά από καιρό.
Αγαπητοί δρομείς, ανά την Ελλάδα, ο Νίκος Σακκάς απεβίωσε χωρίς να έχει κανένα νόσημα, αλλά κτυπημένος από ένα όχημα, ενώ πήγαινε με το ποδήλατό του. Είχε έναν «ΑΔΙΚΟ ΘΑΝΑΤΟ».
Η άποψή μου ήταν και είναι, ότι κάποιοι άνθρωποι πρέπει να τιμώνται «εν ζωή» και όχι μετά θάνατο. Γι’ αυτό προτείνω:
Όλοι οι Σύλλογοι Δρομέων Υγείας ανά την Ελλάδα, αλλά και οι λοιποί Σύλλογοι Λαϊκού Μαζικού Αθλητισμού, να αφιερώσουν τον πρώτο τους αγώνα δρόμου (όταν επιτραπούν οι διοργανώσεις) στη μνήμη ενός εκ των μεγαλύτερων θεμελιωτών του Λαϊκού Μαζικού Αθλητισμού, που πρωτοστάτησε στη διάδοση του τρεξίματος, του ΝΙΚΟΥ ΣΑΚΚΑ.
Σ’ αυτούς τους αγώνες να δημιουργηθούν ομάδες δρομέων, οι οποίοι θα τρέξουν όλοι μαζί, χωρίς συναγωνισμό, σαν ελάχιστο φόρο τιμής στο Νίκο Σακκά.
Παρακαλώ όταν διοργανώνεται ένας αγώνας σε κάποια περιοχή, αφιερωμένος στη μνήμη του, να μεταβαίνουμε και να τρέχουμε με αυτόν το σκοπό της συμμετοχής.
Προτείνω ακόμη να προσφέρουμε ένα μικρό χρηματικό ποσό, αντί κεριού, αντί στεφάνου, κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης ενός τέτοιου αγώνα, και το ποσό που θα συγκεντρώνεται να προσφέρεται στο διοργανωτή Σύλλογο, ο οποίος θα κάνει ειδική μνεία στη Γενική Συνέλευσή του, σαν δείγμα μνημοσύνου.
Μπορείτε όλοι εσείς οι δρομείς, οι οποίοι έχετε κάποιες ιδέες, να τις προτείνετε προς υλοποίηση.
Υπάρχει η συνήθεια να λέμε την έκφραση ότι: «τώρα θα είναι φτωχότερη η …. Κοινωνία μας, ή οικογένεια των δρομέων», λόγω του θανάτου ενός προσφιλούς προσώπου. Πιστεύω όμως ότι ο θάνατος του Νίκου Σακκά δεν θα αφήσει φτωχότερη τη μεγάλη πλέον οικογένεια των απανταχού δρομέων, γιατί έχουμε γίνει χιλιάδες, με τάση αυξανόμενη. Ο σπόρος που έπεσε τότε φύτρωσε, πολλαπλασιάστηκε και έχει αποφέρει έκτοτε μεγάλες σοδειές.
Με το λιθαράκι σου, αγαπητέ Νίκο Σακκά, που έθεσες τότε μαζί με κάποιους ακόμη ιδεολόγους, κτίστηκαν γερά τείχη, τα οποία αντέχουν στα σημεία των καιρών και θα αντέχουν, γιατί κτίστηκαν με μεράκι, αγάπη, αφιλοκερδώς και με αυταπάρνηση.
Για εμάς όλους της γενιάς του ’70 η μνήμη του Νίκου Σακκά θα είναι αθάνατη.
Νέα Ιωνία 26 Ιανουαρίου 2021
Κώστας Τσαγκαράκης
Τηλ/νο επικοινωνίας: 6944275365
E-mail: [email protected]
