Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες μαραθωνοδρόμοι στα Παγκόσμια Πρωταθλήματα

Ο Νίκος Πολιάς έχει πετύχει την καλύτερη επίδοση και θέση στην ιστορία του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος στον μαραθώνιο. Εδώ τα περάσματά του από τον αγώνα στο Παρίσι το 2003.

---

Έχοντας νωπές τις μνήμες από το πρόσφατο 19^ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στη Βουδαπέστη, όπου η χώρα μας δεν είχε καμία συμμετοχή σε δρομικό αγώνισμα από τα 800 μέτρα και πάνω, ούτε βέβαια και στον μαραθώνιο, ανατρέξαμε στο παρελθόν αναζητώντας την παρουσία Ελλήνων και Ελληνίδων μαραθωνοδρόμων στον θεσμό από το 1983, οπότε και πρωτοξεκίνησε στο Ελσίνκι.

Από τα 19 συνολικά παγκόσμια πρωταθλήματα που έχουν διεξαχθεί μέχρι σήμερα, η χώρα μας είχε παρουσία στα 10, με συνολικά 24 συμμετοχές από 18 δρομείς (8 άνδρες και 10 γυναίκες).

Α/Α	Πόλη	Έτος	Α	Γ	Τερματισμοί Α	Τερματισμοί Γ
1	Helsinki	1983	0	0
2	Rome	1987	1	0
3	Tokyo	1991	0	0
4	Stuttgart	1993	0	0
5	Göteborg	1995	0	0
6	Athens	1997	5	5	1	3
7	Seville	1999	1	1	1
8	Edmonton	2001	2	0	1
9	Paris	2003	1	0	1
10	Helsinki	2005	0	0
11	Osaka	2007	0	2		2
12	Berlin	2009	0	2
13	Daegu	2011	0	0
14	Moskva	2013	0	1		1
15	Beijing	2015	0	0
16	London	2017	0	2		1
17	Doha	2019	0	1		1
18	Eugene	2022	0	0
19	Budapest	2023	0	0
	Σύνολο		10	14	4	8

Είναι χαρακτηριστικό ότι στους άνδρες είχαμε εκπροσώπηση μόνο σε 5 διοργανώσεις (Ρώμη 87, Αθήνα 97, Σεβίλλη 99, Έντμοντον 01 και Παρίσι 03), ενώ από το 2003 μέχρι σήμερα δεν έχει συμμετάσχει κανένας Έλληνας μαραθωνοδρόμος. Επιπλέον, από τους 8 που έχουν λάβει μέρος μόνο οι δύο έχουν τερματίσει ο Νίκος Πολιάς σε τρεις διοργανώσεις και ο Βασίλης Ζαμπέλης σε μία.

Στις γυναίκες εκπροσώπηση είχαμε σε 7 διοργανώσεις  (Αθήνα 97, Σεβίλλη 99, Οσάκα 07, Βερολίνο 09, Μόσχα 13, Λονδίνο 17 και Ντόχα 19).

Από τις 10 αθλήτριες που έχουν λάβει μέρος έχουν τερματίσει έστω και μία φορά οι έξι (6) και συγκεκριμένα, η Γεωργία Αμπατζίδου (2), η Γκλόρια Πριβιλέτζιο (2), η Μαρία Πολύζου (1), η Καλλιόπη Αστροπεκάκη (1), η Ελένη Δοντά (1) και η Παναγιώτα Νικολακοπούλου (1).

Ακολουθούν αλφαβητικά όλοι οι συμμετέχοντες και οι διοργανώσεις που έλαβαν μέρος:

α/α	Όνομα	Επώνμο	Διοργανώσεις
1	Γεωργία	Αμπατζίδου	Αθήνα 97, Οσάκα 07,  Βερολίνο 09
2	Σπύρος	Ανδριόπουλος	Αθήνα 97
3	Καλλιόπη	Αστροπεκάκη	Μόσχα 13
4	Μάγδα	Γαζέα	Βερολίνο 09
5	Ελένη	Δόντα	Οσάκα 07
6	Βασίλης	Ζαμπέλης	Έντμοντον 01
7	Θόδωρος	Ζάχος	Έντμοντον 01
8	Γιώργος	Καραγιάννης	Αθήνα 97
9	Παρασκευή	Καστρίτη	Αθήνα 97
10	Παναγιώτα	Νικολακοπούλου	Αθήνα 97
11	Χρήστος	Παπαχρήστος	Ρώμη 87
12	Γιάννης	Περήφανος	Αθήνα 97
13	Νίκος	Πολιάς	Αθήνα 97, Σεβίλλη 99, Παρίσι 03
14	Μαρία	Πολύζου	Αθήνα 97, Σεβίλλη 99
15	Γκλόρια	Πριβιλέντζιο	Λονδίνο 17, Ντόχα 19
16	Ράνια	Ρεμπούλη	Λονδίνο 17
17	Σπιρυδούλα	Σούμα	Αθήνα 97
18	Παναγιώτης	Χαραμής	Αθήνα 97

Από τους 18 δρομείς που έχουν λάβει μέρος έχουν τερματίσει οι 8 και συγκεκριμένα οι παρακάτω:

Άνδρες

Δρομέας	Πόλη	Έτος	Θέση	Επίδοση
Νίκος Πολιάς	Paris	2003	24	02:13:53 (PB)
Νίκος Πολιάς	Seville	1999	22	02:18:27
Νίκος Πολιάς	Athens	1997	19	02:21:03
Βασίλης Ζαμπέλης	Edmonton	2001	49	02:31:34

Γυναίκες

Δρομέας	Πόλη	Έτος	Θέση	Επίδοση
Μαρία Πολύζου	Athens	1997	12	02:39:10 (PB, NR)
Καλλιόπη Αστροπεκάκη	MOSKVA	2013	29	02:47:12
Ελένη Δόντα	Osaka	2007	46	02:50:59
Παναγιώτα Νικολακοπούλου	Athens	1997	42	02:54:03
Γεωργία Αμπατζίδου	Athens	1997	45	02:56:58
Γκλόρια Πριβιλέντζιο	London	2017	71	02:57:06
Γκλόρια Πριβιλέντζιο	Doha	2019	29	02:58:43
Γεωργία Αμπατζίδου	Osaka	2007	50	02:59:22

O Νίκος Πολιάς και η Μαρία Πολύζου έχουν σημειώσει τις καλύτερες επιδόσεις, με 2:13:53 και 2:39:10 αντίστοιχα, οι οποίες αποτελούν ατομικά ρεκόρ και για τους δύο (της Πολύζου στην κλασική διαδρομή που παραμένει και ως πανελλήνιο ρεκόρ), αλλά και τις καλύτερες θέσεις και οι δύο στην Αθήνα (Πολύζουν 12^η και Πολιάς 19^ος).

---

Με αφορμή την συμπλήρωση 20 ετών από τη συμμετοχή του στο 9^ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου στο Παρίσι το 2003 μιλήσαμε με τον Νίκο Πολιά, τον πολυνίκη Έλληνα μαραθωνοδρόμο και εκδότη του Runner Magazine, ο οποίος κατέχει την 4^η καλύτερη επίδοση όλων των εποχών στην χώρα μας με 2:13:53.

Πόσο εύκολο είναι να πετύχει κανείς το ατομικό του ρεκόρ σε μία μεγάλη διοργάνωση.

Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι που δεν ευνοούν την επίτευξη καλών επιδόσεων. Ο πρώτος είναι οι καιρικές συνθήκες, καθώς συνήθως οι αγώνες διεξάγονται καλοκαίρι με αποτέλεσμα συχνά να επικρατεί αρκετή ζέστη και υγρασία. Επίσης το προηγούμενο διάστημα στη χώρα μας οι συνθήκες δεν είναι καθόλου καλές για προπόνηση μαραθωνίου.

Ο δεύτερος είναι ότι συνήθως, και κυρίως στα πρώτα χρόνια του θεσμού, οι διοργανωτές σχεδίαζαν τη διαδρομή με γνώμονα κυρίως την προβολή της πόλης και των διάφορων αξιοθέατων και όχι την ευκολία της για την επίτευξη επιδόσεων.

Έτσι, είμαι χαρούμενος και ικανοποιημένος που κατάφερα να σημειώσω τον καλύτερο χρόνο μου στο Παρίσι, σε μία μέτρια διαδρομή με αρκετή υγρασία και ζέστη.

Με βάση τα στατιστικά στοιχεία, η παρουσία των Ελλήνων μαραθωνοδρόμων στον θεσμό του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος είναι εξαιρετικά φτωχή, με τις γυναίκες να εμφανίζουν ελαφρώς καλύτερη εικόνα, κυρίως στο θέμα των συμμετοχών. Ποιος πιστεύεις ότι είναι ο βασικός λόγος που εδώ και 20 χρόνια δεν υπάρχει κάποιος συνεχιστής της δικής σου γενιάς;

Ο βασικός λόγος που δεν υπάρχει αποτέλεσμα σε οποιονδήποτε τομέα, είναι η έλλειψη σχεδιασμού, επαρκούς οργάνωσης και της απαιτούμενης προσπάθειας. Και για να υπάρξουν αυτά, θα πρέπει ο κύριος υπεύθυνος που είναι η ομοσπονδία να κάνει τις ενέργειες που απαιτούνται. Σε μία πρόσφατη συζήτηση με τον Δημήτρη Θεοδωρίδη, που ηγείται στα αγωνίσματα των δρόμων αντοχής στην ομοσπονδία, μου ανέφερε χαρακτηριστικά ότι υπάρχουν τέσσερις βασικοί πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίζεται η προσπάθεια και επιμερίζεται η ευθύνη. Αυτοί είναι η ομοσπονδία, ο προπονητής, ο σύλλογος και, βέβαια, ο ίδιος ο αθλητής και η οικογένειά του.

Στην χώρα μας, εκ του αποτελέσματος το σύστημα αυτό δεν λειτουργεί καθόλου καλά, τουλάχιστον στους δρόμους αντοχής με ελάχιστες εξαιρέσεις, που περιορίζονται στις μικρές ηλικίες.

Όμως πέρα από όλα αυτά, θεωρώ ότι το σημαντικότερο όλων είναι η αγάπη που έχει κανείς γι’ αυτό που κάνει. Αν τα παιδιά, από μικρή ηλικία αγαπήσουν τον αθλητισμό, και αντλούν χαρά και ικανοποίηση από αυτό, τότε υπάρχουν πιθανότητες να προχωρήσουν και να διακριθούν. Αρκεί και το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα κληθούν να αναπτυχθούν να είναι τέτοιο που να ενισχύει την προσπάθειά τους μακροπρόθεσμα και όχι κοντόφθαλμα  και ωφελιμιστικά.

Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που στα πρώτα μου βήματα είχα δίπλα μου δύο ανθρώπους που με βοήθησαν να αγαπήσω το τρέξιμο και τον μαραθώνιο, και αναφέρομαι στους Μανώλη Λαμπράκη αρχικά και τον αείμνηστο Βαγγέλη Βαγιανό στη συνέχεια. Λάτρεις του αθλητισμού και οι δύο και παθιασμένοι με τη βελτίωση του αθλητή, όχι ως αυτοσκοπό για βαθμοθηρικούς ή άλλους λόγους, αλλά για το καλό των ίδιων των παιδιών.

Πιστεύεις ότι είναι θέμα ταλέντου;

Έχοντας διανύσει μία πορεία σχεδόν 40 ετών στον αθλητισμό από την παιδική μου ηλικία, τόσο από προσωπική εμπειρία όσο και από τα δεκάδες παραδείγματα που έχω συναντήσει, δεν πιστεύω στην έννοια του ταλέντου με τον τρόπο τουλάχιστον που το εννοούν οι περισσότεροι. Σίγουρα η φυσιολογία και η ανατομία που έχει ο καθένας μπορεί να επηρεάζει σε κάποιο βαθμό τις επιδόσεις, όμως το σώμα μας έχει τεράστιες δυνατότητες, αρκεί να τις αξιοποιήσει κανείς με τον σωστό τρόπο.

Πως βλέπεις το μέλλον των μεγάλων αποστάσεων γενικότερα και του μαραθώνιου ειδικότερα στη χώρα μας;

Είμαι φύσει αισιόδοξος και πιστεύω ότι υπάρχουν πολλά παιδιά που έχουν όνειρα και θα ήθελαν αν διακριθούν στην αντοχή και στον μαραθώνιο. Το τελευταίο διάστημα γίνονται κάποιες ενέργειες από τον ΣΕΓΑΣ, με τη διοργάνωση προπονητικών camps για νεότερους αλλά και πιο φτασμένους αθλητές, όπως αυτό που έγινε πριν μερικές εβδομάδες στο Καρπενήσι για τους καλύτερους Έλληνες μαραθωνοδρόμους ενόψει του 40^ου Μαραθώνιου Αθήνας, αλλά και το αναπτυξιακό camp που είναι σε εξέλιξη αυτές τις ημέρες στο Καρπενήσι για τις μικρότερες ηλικίες. Αν οι προπονητές αλλάξουν φιλοσοφία και αντιμετωπίσουν τους νέους αθλητές με μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα, αν η ομοσπονδία δείξει το απαραίτητο ενδιαφέρον και υλοποιήσει ένα ρεαλιστικό σχεδιασμό με συγκεκριμένους στόχους και αξιολόγηση, τότε μπορεί να ελπίζει κανείς ότι θα έχουμε τα επόμενα χρόνια και πάλι μαραθωνοδρόμους που θα μας εκπροσωπούν σε μεγάλες διοργανώσεις.