Η συμμετοχή σε έναν Μαραθώνιο αποτελεί ένα τεράστιο άθλο και απαιτεί υπέρμετρη προσπάθεια την προηγούμενη περίοδο. Ωστόσο, μπορεί να συμπεριλαμβάνει υπέρμετρο άγχος και αγωνία, καθώς δεν υπάρχει η προηγούμενη προσωπική εμπειρία, αλλά ακούσματα από τους γύρω όπου πολλές φορές μπορεί να είναι αποθαρρυντικά ή αγχογόνα, αφού προκύπτουν από την υποκειμενική εμπειρία που ο καθένας έχει βιώσει.
Στην άλλη όψη του νομίσματος βεβαίως, μπορεί να υπάρχουν και αυτοί οι δρομείς που συμμετέχουν για πρώτη φορά και είναι ιδιαίτερα χαλαροί, εφόσον δεν μπορούν να γνωρίζουν στην πράξη τι ακριβώς σημαίνει η ολοκλήρωση ενός μαραθώνιου δρόμου.
Το βέβαιο είναι ότι για όλους εμάς τους «απ’ έξω», η απορία που σημειώνεται στο μυαλό μας βλέποντας ένα συμμετέχοντα σε έναν Μαραθώνιο, ο οποίος δεν είναι επαγγελματίας αθλητής, είναι γιατί το κάνει. Μπορούμε άραγε να καταλάβουμε ότι τα άτομα αυτά έχουν σιδερένια πειθαρχία και επιμονή, ισχυρή θέληση, αυτοπεποίθηση και πλήρη απορρόφηση στη δραστηριότητα; Αναζητούν την κορυφαία εμπειρία μέσα από την επίτευξη ενός μεγάλου κατορθώματος και προσπαθούν να φτάσουν τα όρια τους σε σωματικό και ψυχικό επίπεδο όσο πιο μακριά γίνεται;
Στο μυαλό του πρωτάρη
Στο μυαλό του «πρωτάρη» μπορεί να ενυπάρχουν η αγωνία, ο φόβος, η απορία για τις αλλαγές στο σώμα και στο μυαλό κατά τη διάρκεια της διαδρομής μαζί με τη θέληση, το πείσμα, την εμπιστοσύνη για την κατάκτηση του εγχειρήματος και τη δύναμη για την ολοκλήρωση του.
Οι τρεις αρχές
Το να τρέξω για πρώτη φορά Μαραθώνιο μπορεί να γίνει είτε για το βίωμα της εμπειρίας είτε μέσα από μια πιο συνειδητή προετοιμασία και προσπάθεια καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Επειδή πρόκειται για κάτι εξαιρετικά δύσκολο, συνήθως οι δρομείς που συμμετέχουν χωρίς να έχουν προετοιμαστεί επαρκώς είναι λίγοι, καθώς, πρόκειται για ένα εγχείρημα, το οποίο απαιτεί συστηματική προετοιμασία και προπόνηση προκειμένου να μην έχουμε δυσάρεστα αποτελέσματα. Κατά συνέπεια οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες γνωρίζουν τις δυσκολίες έστω και αν τρέχουν για πρώτη φορά και έχουν προετοιμαστεί γι’ αυτό. Όλα τα άτομα αγωνίζονται για να ικανοποιήσουν τρεις θεμελιώδεις αρχές:
• Την ανάγκη τους για αυτονομία
• Την ανάγκη τους για να αισθάνονται επαρκείς, ικανοί και αποτελεσματικοί
• Την ανάγκη για κοινωνικές σχέσεις
Η αυτονομία αναφέρεται στην ανάγκη των ανθρώπων για να οργανώσουν τον εαυτό τους και να αισθανθούν ότι μπορεί να προσπαθούν κάτι εξαιρετικά δύσκολο, αλλά είναι επιλογή τους, έχουν καταφέρει να ρυθμίζουν τις ενέργειες τους προς αυτή την κατεύθυνση και τελικά να συμμετάσχουν σε κάτι που θα τους δώσει την απόλυτη εμπειρία ζωής.
Η επάρκεια αναφέρεται στην ανάγκη των ατόμων να νιώθουν αποτελεσματικά σε ό,τι προσπαθούν. Το να τρέχω πρώτη φορά σε έναν Μαραθώνιο σημαίνει ότι έχω οργανώσει και χρησιμοποιήσει προηγούμενα τον χρόνο μου, τον εαυτό μου, το σώμα μου και το μυαλό μου με τέτοιο τρόπο, ώστε να καταφέρω να φτάσω ως εδώ.
Πρέπει να ξεπεράσω τους φόβους μου και ίσως διάφορα άλλα προβλήματα που μπορεί να έχουν προκύψει στη διαδρομή, όπου, βέβαια μπορεί να με είχαν αποθαρρύνει περισσότερο εύκολα από οποιονδήποτε άλλο έμπειρο συμμετέχοντα γιατί δεν έχω φτάσει να βιώσω την ευχαρίστηση του τερματισμού.
Τέλος, η ανάπτυξη σχέσεων έχει να κάνει αφενός μεν με την κοινωνικότητα αφετέρου και με την ανάγκη αποδοχής από τους άλλους. Η συμμετοχή μου για πρώτη φορά εμπεριέχει μεγαλύτερη ανάγκη αποδοχής καθώς δεν έχω καταφέρει ακόμη να αποδείξω αυτό που εγώ έχω στο μυαλό μου ότι μπορώ, σε σχέση με μια δεύτερη ή τρίτη φορά όπου μπορεί να αισθάνομαι ότι δεν έχω να αποδείξω τίποτε.
Το μυστικό
Η εκπλήρωση αυτών των αναγκών οδηγεί σίγουρα σε θετικές συμπεριφορές και αποτελέσματα, αύξηση της εμπιστοσύνης και της συγκέντρωσης και απόλυτη ευχαρίστηση. Εάν, λοιπόν, συμμετέχετε για πρώτη φορά και έχετε προετοιμαστεί κατάλληλα για αυτό ως οφείλατε προκειμένου να αποφύγετε δυσάρεστα αποτελέσματα, απολαύστε τη συμμετοχή σας και βιώστε την απόλυτη εμπειρία!
Δημοσίευση στο Runner 108, της Φρόσως Πατσού, M.Sc. Ψυχολόγου-Αθλητικής Ψυχολόγου, Επιστημονικής Συνεργάτιδας Εθνικής Ομάδας Στίβου
