Αρχικά ξεκίνησε ως μια μικρή ενόχληση στην εξωτερική πλευρά του γόνατου. Δεν έδωσα και πολύ σημασία και συνέχισα να κάνω την προπόνηση μου. Έβαλα και λίγο πάγο στην πονεμένη περιοχή περιμένοντας ότι θα περάσει. Η αλήθεια είναι ότι δεν κάνω και πολλές διατάσεις. Έτσι χωρίς να υποψιάζομαι ότι η αιτία του πόνου μπορεί να είναι μια σφιχτή περιοχή μυών, δεν φρόντισα να την χαλαρώσω. Άλλωστε που να γνωρίζεί κανείς και την λειτουργία όλων των δομών της ανθρώπινης μηχανής. Δυστυχώς στις προσεχείς προπονήσεις ο πόνος σταδιακά γίνεται ανυπόφορος με αποτέλεσμα το τρέξιμο αντί για μια ευχάριστη δραστηριότητα να αποτελεί μια επώδυνη διαδικασία. Πιθανώς το σύνδρομο τριβής της λαγονοκνημιαίας ταινίας να είναι η αιτία του κακού.
Το πρόβλημα
Το σύνδρομο αυτό παρουσιάζεται ως πόνος στην έξω επιφάνεια του γόνατος εξαιτίας της αυξημένης τάσης της λαγονοκνημιαίας ταινίας και των απαγωγών μυών της άρθρωσης του ισχίου.
Η λαγονοκνημιαία ταινία (Λ.Τ.)είναι μια παθητική δομή που αποτελείται από ινώδη συνδετικό ιστό, η οποία βρίσκεται στην έξω επιφάνεια του μηρού και εκτείνεται από την λαγόνια ακρολοφία (έκφυση) μέχρι την πάνω και έξω επιφάνεια της κνήμης (κατάφυση)(βλ. σχήμα 1). Η τάση της Λ.Τ. επηρεάζεται από την δράση του τείνοντα την πλατεία περιτονία μυός ο οποίος καταφύεται στο πρόσθιο χείλος της και από την επιφανειακή στιβάδα του μεγάλου γλουτιαίου μυός που καταφύεται στο οπίσθιο χείλος της.
Το σημείο της κατάφυσής της (έξω κνημιαίος κόνδυλος) βρίσκεται μπροστά από τον άξονα του γόνατος στην έκταση. Αντίθετα στην κάμψη βρίσκεται πίσω από τον άξονα, έτσι ώστε σε κάθε βήμα η Λ.Τ. μετακινείται μπροστά και πίσω από τον άξονα του γόνατος. Η φλεγμονή αναπτύσσεται συνήθως στο σημείο τριβής της Λ.Τ. πάνω στην πλάγια επιφάνεια του έξω μηριαίου κονδύλου και προσβάλλει κυρίως τους δρομείς.(βλ. σχήμα 2)
Αθλητές με υπερβολικό πρηνισμό του ποδιού είναι περισσότερο επιρρεπείς ν’ αναπτύξουν τη φλεγμονή που ονομάζεται «Γόνατο δρομέα». Επίσης συμβαίνει σε αρχάριους δρομείς με ραιβά γόνατα (γόνατα ανοικτά σε σχήμα πέταλου) και πρηνισμό (πλατυποδία) του πέλματος ή σε αθλητές που αλλάζουν το συνηθισμένο τρόπο προπόνησης και τρέχουν σε ανηφορικό έδαφος, ή σε σκληρές επιφάνειες. Συχνά ο αθλητής αισθάνεται ευαισθησία στην έξω πλευρά του γόνατος, στον έξω κόνδυλο του μηριαίου και πόνο, ο οποίος πολλές φορές αντανακλά επάνω και κάτω από την γραμμή της άρθρωσης κατά μήκος της Λ.Τ. Ο πόνος επιδεινώνεται με το τρέξιμο σε ανηφορικό έδαφος, όταν αυξάνεται η απόσταση στην ημερήσια προπόνηση, ή όταν αυξάνονται τα εβδομαδιαία χιλιόμετρα. Από τους ειδικούς συνιστάται ξεκούραση, φυσικοθεραπεία και αντιμετώπιση αν υπάρχει του ειδικού προδιαθεσικού αιτίου. Σε σπάνιες περιπτώσεις η φλεγμονή αντιμετωπίζεται χειρουργικά.
Σχήμα 2: Το σημείο τριβής της Λαγονοκνημιαίας ταινίας στο γόνατο
Οι πιθανές αιτίες που δημιουργούν το σύνδρομο της Λ.Τ. περιλαμβάνουν:
– Ανισοσκελία
– Αλλαγή του φυσιολογικού άξονα του γόνατος (ραιβά γόνατα)
– Έσω στροφή της κνήμης
– Πρηνισμός άκρου ποδός
– Δυσλειτουργία ιερολαγόνιου αρθρώσεως
– Δυσλειτουργία βάδισης
– Σύσπαση των απαγωγών του ισχίου
– Σύσπαση του τείνοντα την πλατεία περιτονία και του μεγάλου γλουτιαίου μυός
– Μείωση της ελαστικότητας των οπίσθιων μηριαίων και του τετρακέφαλου μυός κλπ.
Αρχική αντιμετώπιση
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει ο αθλητής, είναι να μειώσει σημαντικά την απόσταση που τρέχει. Σε μικρό ερεθισμό συστήνεται στον αθλητή η χρήση κρύων επιθεμάτων γύρω στα 10′ στην ευαίσθητη περιοχή για μείωση του πόνου. Η εφαρμογή του κρύου γίνεται 3-4 φορές τη μέρα για τις δύο πρώτες ημέρες. Παράλληλα ο αθλητής εκτελεί ασκήσεις διάτασης –χαλάρωσης των μυών που προσφύονται στην Λ.Τ. Επίσης ο προπονητής πρέπει να βοηθήσει, ώστε να μειωθούν τα υπάρχοντα λειτουργικά προβλήματα. Παράδειγμα αν ο αθλητής τρέχει σε μια κεκλιμένη επιφάνεια (πλάγια), καλό θα είναι να μη τρέχει από τη μια πλευρά επιβαρύνοντας την Λ.Τ. περισσότερο, αλλά ν’ αλλάξει κατεύθυνση.
Τι μπορεί να κάνει ο γιατρός και ο φυσιοθεραπευτής
Αν το πρόβλημα επιμένει ο αθλητής πρέπει να συμβουλευτεί τον ειδικό γιατρό. Η αντιμετώπιση είναι κυρίως συντηρητική. Ο γιατρός μπορεί να δώσει κάποιο αντιφλεγμονώδες –παυσίπονο θεραπευτικό σχήμα τις πρώτες μέρες για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και φυσικοθεραπεία στην συνέχεια για πλήρη αποκατάσταση.
Το πιο σημαντικό κριτήριο για την επάνοδο του αθλητή είναι η εξασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της Λ.Τ. στην κίνηση του κάτω άκρου στις καθημερινές δραστηριότητες. Τα αίτια του προβλήματος για κάθε αθλητή μπορεί να είναι διαφορετικά. Τις περισσότερες φορές το σύνδρομο τριβής της Λ.Τ. είναι το αποτέλεσμα κάποιας δυσλειτουργίας που υπάρχει στην κινηματική αλυσίδα του κάτω άκρου. Ο εντοπισμός και η αποκατάσταση της συγκεκριμένης δυσλειτουργίας από τον φυσιοθεραπευτή είναι η καλύτερη πρόληψη για την αποφυγή επανεμφάνισης του προβλήματος.
H αντιμετώπιση έχει στόχο να:
– Ελαττώσει τον πόνο
– Αποκαταστήσει την ελαστικότητα των μυών που αυξάνουν την τάση στην Λ.Τ.
– Διορθώσει όσο είναι δυνατόν τις υπάρχουσες δυσλειτουργίες στο κάτω άκρο που επηρεάζουν αρνητικά το πρόβλημα
– Οδηγήσει σε βαθμιαία επιστροφή στην πλήρη δραστηριότητα
Οι ασκήσεις αυτές έχουν ως στόχο την μείωση της τάσης που αναπτύσσεται στην Λ.Τ. Δίνονται στο τελευταίο στάδιο της αποκατάστασης. Καλό θα είναι να τις εφαρμόζετε στην καθημερινή σας προπόνηση έτσι ώστε να μειώσετε τις πιθανότητες εμφάνισης του εν λόγω συνδρόμου.
Ασκήσεις ενεργητικής μυϊκής χαλάρωσης:
1. Ο αθλητής είναι ξαπλωμένος σ’ένα κρεβάτι σε πλάγια κατάκλιση. Το κάτω πόδι (υγιές) λυγισμένο. Το πάνω πόδι (πάσχον) μπροστά και έξω από το κρεβάτι με το γόνατο τεντωμένο. (βλ. σχήμα 1α) Από αυτή την θέση σηκώνει λίγο και κρατά το πάνω πόδι για 6-10 δευτερόλεπτα και μετά το αφήνει κάτω να χαλαρώσει. (βλ. σχήμα 1β) Το επαναλαμβάνει 3 φορές.
Σχήμα 1α, 1β
2. Ο αθλητής είναι ξαπλωμένος σ’ένα κρεβάτι σε πλάγια κατάκλιση. Το τραυματισμένο πόδι είναι στην επάνω πλευρά σε έκταση ισχίου και μικρή κάμψη του γόνατος (βρίσκεται πίσω σε σχέση με το κάτω πόδι) ενώ το υγιές σε κάμψη ισχίου και γόνατος. (βλ. σχήμα 2α) Από τη θέση αυτή ο αθλητής αφήνει το τραυματισμένο πόδι να αιωρηθεί έξω από το χείλος του κρεβατιού μετά κρατά το πόδι ενεργητικά ενάντια στην βαρύτητα για 6-10 δευτερόλεπτα και μετά το αφήνει να πέσει προς την βαρύτητα χαλαρώνοντας. (βλ. σχήμα 2β) Το επαναλαμβάνει 3 φορές.
Σχήμα 2α, 2β
Άσκηση Διάτασης
3. Γονατιστός με το πάσχον πόδι πίσω (σε έκταση ισχίου) και το υγιές μπροστά σε κάμψη ισχίου και γόνατος (βλ. σχήμα 3α). Από αυτή τη θέση αφήνει την λεκάνη να πλησιάσει προς το δάπεδο προσάγοντας το πίσω ισχίο μέχρι να αισθανθεί διάταση στην έξω – πρόσθια πλευρά του μηρού. (βλ. σχήμα 3β). Ο αθλητής από αυτή την θέση σπρώχνει τον πίσω μηρό προς τα έξω ήπια κρατά 6 έως 10 δευτερόλεπτα και μετά χαλαρώνει. Στη συνέχεια προσάγει περισσότερο το πίσω πόδι (χαμηλώνοντας τη λεκάνη) και από την νέα θέση επαναλαμβάνει το ίδιο. Αφού χαλαρώσει μένει στην νέα θέση σε παθητική διάταση για 15 – 20 δευτερόλεπτα.
Οι παραπάνω ασκήσεις καλό θα είναι να επαναλαμβάνονται 3 φορές ημερησίως.
