Χρόνος ή απόσταση;
Ένα «αιώνιο» ερώτημα που απασχολεί τους δρομείς όταν σχεδιάζουν τις διαλειμματικές προπονήσεις τους είναι αν θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τον χρόνο ή την απόσταση ως σημείο αναφοράς και προσδιορισμού των κομματιών τους. Με λίγα λόγια, τι είναι καλύτερο, να εκτελέσει κάποιος έξι 4λεπτα ή 6 χιλιάρια; Η απάντηση στο άρθρο που ακολουθεί.
Οι έρευνες
Με στόχο να εξαγάγουν ένα συμπέρασμα σχετικά με το ερώτημα αυτό ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Έσσεξ πραγματοποίησαν μετρήσεις με 38 παιδιά ηλικίας 12 ετών τα οποία έτρεξαν αρχικά σε μία καθορισμένη απόσταση (750 μ.) όσο πιο γρήγορα μπορούσαν, υπολογίζοντας τον χρόνο που χρειάστηκαν. Στη συνέχεια, τα χώρισαν σε δύο ομάδες βάζοντας την πρώτη να εκτελέσει και πάλι την ίδια απόσταση σε μέγιστη προσπάθεια και τη δεύτερη να τρέξει σε μία διάρκεια χρόνου ακριβώς ίση με αυτήν που χρειάστηκαν για να διανύσουν τα 750 μ. στην πρώτη δοκιμασία και πάλι σε μέγιστη ένταση. Τα παιδιά που έτρεξαν το δεύτερο κομμάτι με βάση τον χρόνο είχαν καλύψει σχεδόν την ίδια απόσταση (750 μ.) με το πρώτο κομμάτι.
Αντίθετα, τα παιδιά που έτρεξαν και τη δεύτερη φορά την κούρσα των 750 μ., κάλυψαν την απόσταση σε λιγότερο χρόνο απ’ ότι την πρώτη φορά, βελτιώνοντας ουσιαστικά τις επιδόσεις τους. Το αποτέλεσμα των μετρήσεων αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το κίνητρο της απόστασης είναι μεγαλύτερο για κάποιον που τρέχει, ίσως γιατί μέσω της όρασης μπορεί να αντιληφθεί το μέγεθος του έργου (η απόσταση στην προκειμένη περίπτωση) που καλείται κάθε φορά να εκτελέσει. Αντίθετα, ο χρόνος είναι μία έννοια που δεν έχει αντιληπτή υπόσταση με αποτέλεσμα να μην αποτελεί πολύ ισχυρό κίνητρο ανατροφοδότησης ώστε να οδηγήσει σε μέγιστη απόδοση.
Για να δείτε θέματα διατροφής ειδικά για δρομείς πατήστε εδώ.
Στην πράξη
Το αποτέλεσμα της έρευνας αυτής μας οδηγεί σε κάποια χρήσιμα συμπεράσματα για το πώς ακριβώς θα πρέπει να υπολογίζουμε την προπόνηση. Ωστόσο είναι αποδεκτό από πολλούς προπονητές ότι θα πρέπει να χρησιμοποιούνται και οι δύο μέθοδοι καθώς κάθε μία παρουσιάζει τα δικά της πλεονεκτήματα.
Αναλυτικά:
α) Με βάση τον χρόνο
Ο υπολογισμός με βάση τον χρόνο, λοιπόν, είναι καλό να επιλέγεται σε καθαρά αερόβιες προπονήσεις καθώς έτσι υπολογίζουμε με ακρίβεια τη διάρκεια που θέλουμε ενώ η ένταση συνήθως παραμένει σταθερή και δεν υπάρχουν έντονες αυξομειώσεις αφού δεν λαμβάνεται κάποια ανατροφοδότηση για τον ρυθμό. Ιδανικά, καλό είναι να χρησιμοποιείται στις πρώτες περιόδους της της προετοιμασίας όπου οι στόχοι έχουν να κάνουν περισσότερο με τη διάρκειά της και όχι τόσο με την έντασή της προπόνησης.
Τέλος, υπάρχει και το πρακτικό πλεονέκτημα ότι με αυτόν τον τρόπο η προπόνηση μπορεί να εκτελεστεί οπουδήποτε αφού το μόνο που χρειάζεται ο δρομέας είναι ένα χρονόμετρο. Στον αντίποδα, το μεγάλο μειονέκτημα είναι ότι απαιτεί αρκετή εμπειρία από τον δρομέα στην επιλογή του κατάλληλου ρυθμού που θα ακολουθήσει αφού μία λανθασμένη ένταση, είτε προς τα κάτω είτε προς τα πάνω, θέτει σε κίνδυνο το αποτέλεσμα της προπόνησης.
β) Με βάση την απόσταση
Τα κομμάτια με βάση την απόσταση έχουν ως βασικό πλεονέκτημα ότι «αναγκάζουν» τον δρομέα να πιεστεί περισσότερο δίνοντάς του συνεχώς ανατροφοδότηση για το αποτέλεσμα της προσπάθειάς του. Για τον λόγο αυτό, λοιπόν, θα πρέπει να επιλέγονται κυρίως σε διαλειμματικές προπονήσεις που έχουν ως στόχο την προσαρμογή σε έναν συγκεκριμένο αγωνιστικό ρυθμό αλλά και σε αυτές που ο στόχος είναι η μέγιστη προσπάθεια. Ωστόσο, το δεδομένο αυτό ορισμένες φορές μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ολοκλήρωση της προπόνησης αλλά και το αποτέλεσμά της καθώς σπάνια είναι θεμιτό να φτάνει η προπόνηση «στα άκρα». Ένα επιπλέον πλεονέκτημά τους είναι ότι αποτελούν καλύτερο μέτρο σύγκρισης σε βάθος χρόνου για τον υπολογισμό της βελτίωσης που παρουσιάζει κανείς στην προπόνηση. Το βασικό τους μειονέκτημα είναι ότι απαιτούν είτε την εκτέλεση της προπόνησης σε χώρους με μετρημένες αποστάσεις (στάδιο στίβου, μετρημένες διαδρομές) είτε τη χρήση συσκευών μέτρησης της απόστασης (gps, distance pod κλπ.).
