«Τρέξιμο». Λέξη πλήρης, γεμάτη σημαινόμενα και λεπτές αποχρώσεις. Όπως «δρόμος». Όπως «δρομέας». Στον αντίποδά του, η λέξη «τζόγκινγκ» που αντιπαθώ, κι έχω επιχειρηματολογήσει εναντίον της συχνά μέσα στα χρόνια, μέσα απ’ αυτή τη σελίδα. Δεν αρκεί, δεν περιγράφει σε τίποτα αυτό που αντιλαμβάνομαι ως δρομική εμπειρία. Και δεν είναι μόνον θέμα ταχύτητας, καθώς το τζόγκινγκ εξ ορισμού είναι αργό και άνευρο. Είναι, περισσότερο, θέμα ταυτότητας.
Ανάλογη είναι η αποστροφή μου για το ελληνικότερο «τροχάδην». Στο λεξικό, η λέξη περιγράφεται ως τρέξιμο με μέτρια ταχύτητα, αλλά δεν είναι ο ρυθμός που με απωθεί όσο οι συνειρμοί που η ίδια η λέξη γεννά: ελληνικές ταινίες, στρατιωτικά γυμνάσια, γυμναστικές επιδείξεις. Τίποτα δικό μου, τίποτα αυτόνομο, τίποτα με στοιχεία προσωπικής επιλογής και χαράς.
Δεν κάνω «τζόγκινγκ», λοιπόν, ούτε «τροχάδην». Τρέχω. Κι αυτή η λέξη, με τα πέντε μόλις γράμματα, περιγράφει έναν ολόκληρο κόσμο: τον κόσμο μου.
Τον περιγράφει στις ώρες που είμαι εκεί, στο δρόμο, κάνοντας αυτό ακριβώς που αναφέρει, αλλά και σε άλλες ώρες, ραστώνης και κανονικής ζωής. Βρίσκει έναν τρόπο να κατακτά διαρκώς κι άλλες όψεις της ζωής μου και να τις μεταμορφώνει καθοριστικά, χωρίς να αφήνει ίχνη της αποφασιστικής δράσης της.
Είμαι, λοιπόν, δρομέας – όχι τζόγκερ ή οτιδήποτε άλλο. Κι αν πάμε τη συζήτηση ένα βήμα πιο πέρα, καθώς τις λεπτές αποχρώσεις της γλώσσας τις αγαπώ και, εξ’ επαγγέλματος, τις σέβομαι, αν μου ζητούσε κάποιος να αυτοχαρακτηριστώ, θα προτιμούσα να πω πως «είμαι δρομέας» παρά απλώς πως «τρέχω». Μικρή, ενδεχομένως, η διαφορά για τον αμύητο, σημαντική για τον δρομέα. Και δεν είναι ο δεύτερος που χρειάζεται την εξήγηση όσο ο πρώτος. Ο δεύτερος το ξέρει – βιωματικά, άρα αλάνθαστα.
Τρέχω σημαίνει έχω γνωρίσει την εμπειρία του ανοιχτού δρόμου, έχω χαρεί την ομορφιά του. Έχω αναμετρηθεί με την όποια απόσταση, έχω νιώσει την καρδιά να χτυπάει δυνατά, έχω αφήσει την εσωτερική φωνή να με οδηγεί, έχω νιώσει τα μέλη να λύνονται, να υπάρχουν μέσα από την κόπωση της επανάληψης.
«Είμαι δρομέας» σημαίνει όλα αυτά και κάτι παραπάνω. Σημαίνει πως ναι, έχω γνωρίσει τον ανοιχτό δρόμο, έχω κατακτήσει τις χαρές του κι έχω σμιλευτεί, στο σώμα και στο πνεύμα, από τις προκλήσεις του. Σημαίνει πως έχω μάθει να προσπαθώ και να πετυχαίνω, να κάνω μικρά βήματα για τον επόμενο σταθμό.
Να βάζω στόχους δικούς μου, κάποτε σημαντικούς μονάχα για μένα, καίριους στην προσωπική μου «ανάγνωση» της ζωής, και να τους προσεγγίζω. Να κερδίζω και να χαίρομαι, να αποτυγχάνω και να ξαναπροσπαθώ, να τροποποιώ τον σχεδιασμό μου ανάλογα με τις δυνάμεις και τις εποχές. «Είμαι δρομέας» σημαίνει «τρέχω», προφανώς. Το περιλαμβάνει στο ακέραιο μα το οδηγεί ένα βήμα πιο πέρα, το μεταφέρει από τη σφαίρα της γύμνασης και της άθλησης στη σφαίρα του αυτοπροσδιορισμού. Το κάνει στοιχείο ταυτότητας και συστατικό μιας εσωτερικής αξιολόγησης που ακολουθεί στις ώρες που τρέχω και σε όλες τις άλλες, πριν ή μετά. Το αναγορεύει σε παράγοντα που ορίζει αποφάσεις, κάνει επιλογές, δημιουργεί άλλα μέτρα ακατανόητα κι αθέατα στους άλλους.
Το «είμαι δρομέας» δεν ορίζεται από την ταχύτητα και την κατάταξη στους αγώνες, ούτε καν από την παλαιότητα της ενασχόλησης με τους δρόμους. Δεν μετριέται με έναν συγκεκριμένο αριθμό χιλιομέτρων που διανύθηκαν, ούτε με χρόνους στο ρολόι. Ούτε έχει την ίδια αφετηρία και τον ίδιο χρονισμό για τον καθένα. Κάποια στιγμή συμβαίνει. Δεν το καταλαβαίνεις ευθύς αμέσως, δεν είναι πάντοτε ορατή η μεταστροφή σου. Μα την ώρα που αυτοχαρακτηρίζεσαι δρομέας, η αλλαγή έχει γίνει εντός σου. Δεν τρέχεις απλώς, πια. Είσαι δρομέας. Ο δρόμος, οι χαρές και οι κατακτήσεις του, τα μαθήματα και οι προκλήσεις του, είναι στοιχεία του κόσμου σου. Η λέξη είναι πλήρης. Γεμίζει από την εμπειρία.
Δημοσίευση στο Runner νο. 90, της Αγγελικής Κοσμοπούλου
