Δεν περίμενε ότι κάποια στιγμή θα άκουγε αυτά τα νέα. Το καλοκαίρι του 2019 η παλιά πρωταθλήτρια του Μαραθώνιου και κάτοχος του πανελληνίου ρεκόρ στην απόσταση, Μαρία Πολύζου, διαγνώστηκε με καρκίνο μαστού. «Όλη μου η ζωή ήταν αθλητική. Δεν πίνω, δεν καπνίζω, εντούτοις ήρθε», λέει.
Μπροστά της ανοιγόταν πλέον ένας δύσβατος δρόμος: εγχείρηση, 16 χημειοθεραπείες, 32 ακτινοβολίες, παρενέργειες από τα φάρμακα που έπρεπε να παίρνει. Ήταν όμως αποφασισμένη να τερματίσει νικήτρια και σε αυτόν τον αγώνα.
Στα 52 της χρόνια η Μαρία Πολύζου δεν επρόκειτο να σταματήσει το τρέξιμο. Έξι ημέρες μετά το χειρουργείο, με την παροχέτευση ακόμη πάνω στο σώμα της, ξεκίνησε να περπατάει. Μία εβδομάδα αργότερα διένυσε τα πρώτα της χιλιόμετρα και την τρίτη εβδομάδα μετά την επέμβαση έτρεξε 5.000 μ. στα 24 λεπτά. Δεν έκανε υπερβολές, όπως λέει. Άκουγε το σώμα της, αλλά δεν μπορούσε να μείνει και αδρανής.
Το τρέξιμο λειτούργησε κατά κάποιο τρόπο ως το «παυσίπονο» της Μαρίας Πολύζου.
«Είπα ότι δεν θα χάσω λεπτό, δεν θα αφήσω να περάσει καμία ημέρα από τη ζωή μου», λέει. «Τα φάρμακα που παίρνω ακόμη έχουν πολλές παρενέργειες. Πόνους στα οστά, μυαλγίες. Κάποιες φορές απορώ πώς τα καταφέρνω και τρέχω. Πιστεύω, όμως, ότι η άσκηση, το να είμαι σε μια συνεχόμενη κίνηση, με βοηθάει και θα δυναμώσει το μυϊκό και νευρομυϊκό μου σύστημα».
Τους τελευταίους μήνες λόγω της πανδημίας του νέου κορωνοϊού έπρεπε να είναι διπλά προσεκτική. «Όσοι ανήκουμε σε ευπαθείς ομάδες είμαστε πολύ ευάλωτοι. Εάν αρρωστήσουμε θα ξεκινήσουμε την αντιμετώπιση της νόσου από πολύ χαμηλό επίπεδο. Προσέχω πάρα πολύ, όπως και όταν ξεκίνησα τις χημειοθεραπείες. Από εκείνη τη στιγμή απέφευγα τις εκδηλώσεις και τους κλειστούς χώρους. Ένας καρκινοπαθής δεν πρέπει να αρρωστήσει γιατί δεν θα αντέξει το σύστημά του. Όταν έχεις αιματοκρίτη στο 28 μια πρόσθετη ασθένεια είναι πολύ μεγάλο βάρος, οπότε από μόνη μου αυτόματα είχα μπει σε μια καραντίνα. Εξακολούθησα να κάνω τα πιο βασικά: να πηγαίνω στους δρομείς μου στο στάδιο, όταν επιτρεπόταν, να τρέχω και να γυρίζω μετά στο σπίτι», λέει.
Τον Αύγουστο του 1998 στο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου στη Βουδαπέστη η Μαρία Πολύζου τερμάτισε 13η στον Μαραθώνιο με χρόνο 2:33.40. Εκείνη η επίδοση παραμένει μέχρι και σήμερα, δύο δεκαετίες μετά, πανελλήνιο ρεκόρ γυναικών. Τη ρωτάω εάν ποτέ υπήρξε κάποια περίοδος κατά την οποία ένιωσε κορεσμό. Εάν η πίεση του πρωταθλητισμού, ή το φόρτωμα των χιλιομέτρων στην προετοιμασία της έγιναν σε κάποιο σημείο ανυπόφορα.
«Έχω την ίδια αίσθηση όταν δένω τα κορδόνια στα παπούτσια μου κάθε πρωί, όπως τότε που ήμουν 12 χρονών και ξεκινούσα το τρέξιμο. Συνεχίζω να το κάνω γιατί το αγαπώ», λέει. «Δεν ένιωσα ποτέ ότι βαριέμαι να πάω στην προπόνηση, ακόμη και τότε που προετοιμαζόμουν σκληρά και ξεπερνούσα τα 200 χιλιόμετρα την εβδομάδα. Σωματική κούραση εννοείται ότι υπήρχε, αλλά ψυχική κούραση δεν είχα ποτέ. Πιστεύω ότι όταν έρθει η ψυχική κόπωση τότε σταματάς και να τρέχεις.
Ο Μαραθώνιος για εμένα ναι μεν είχε ανταγωνισμό, αλλά μόλις ξεκινούσα τον αγώνα δεν κοιτούσα δεξιά ή αριστερά παρά μόνο μέσα μου. Εάν, για παράδειγμα, κάποια άλλη αθλήτρια, η Δήμητρα Παπασπύρου, ή η Μάγδα Πουλημένου, μπορούσαν να τρέξουν στο 2:37 και εγώ στο 2:40 ήξερα ότι τότε εκείνες θα κέρδιζαν. Ναι μεν αγωνίζεσαι, ακολουθείς μια τακτική, αλλά αποδίδεις στον Μαραθώνιο ανάλογα με την κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι εκείνη τη στιγμή. Μου άρεσε πάντα ο Μαραθώνιος.
Έβρισκα σε αυτόν τον εσωτερικό μου δρόμο. Εννοείται ότι κοιτούσα το χρονόμετρο, με ένοιαζε η επίδοση, αλλά αυτό που μου έμενε στο τέλος ήταν η προσωπική υπέρβαση. Γι’ αυτό συνεχίζω και τώρα. Θα ήθελα να κάνω ακόμη πολλούς Μαραθωνίους στη ζωή μου».
Αυτή τη διάθεση η Μαρία Πολύζου προσπαθεί τους τελευταίους μήνες να μεταφέρει και στους αθλητές που προπονεί η ίδια. Λόγω της πανδημίας σχεδόν όλο το εγχώριο αγωνιστικό καλεντάρι ακυρώθηκε. Δεν διεξήχθη ο Μαραθώνιος της Αθήνας, ούτε υπήρχε η δυνατότητα συμμετοχής σε αντίστοιχους αγώνες στο εξωτερικό.
Ένας δρομέας μεγάλων αποστάσεων έχει ανάγκη από μακροπρόθεσμους στόχους. Η προσπάθεια που κάνει στο τσιμέντο, στο ταρτάν ή στο χώμα χτίζεται βήμα προς βήμα και τον προετοιμάζει για την ημέρα του αγώνα.
Χωρίς αγώνες, όμως, πολλοί δρομείς αισθάνονται πλέον μετέωροι. Μοιάζει να τους λείπει το κίνητρο.
«Έκανα μεγάλη προσπάθεια για να τους εμπνεύσω να συνεχίσουν το τρέξιμο», λέει η Πολύζου. Οι αθλητές της χρειάστηκε να κάνουν μια μικρή ενδοσκόπηση. Τι τους κινητοποίησε εξαρχής; Ήταν λόγοι υγείας, ή η απλή αγάπη για το τρέξιμο που τους οδήγησαν στις μεγάλες αποστάσεις; Έπρεπε να αναζητήσουν και να βρουν ξανά αυτές τις απαντήσεις.
Σίγουρα βοήθησε και το γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα, ενώ ήταν σχεδόν βέβαιο ότι θα ακυρωθούν όλες οι σχετικές διοργανώσεις, η Πολύζου ετοίμασε για τους δρομείς κάποιες εικονικές αγωνιστικές δοκιμασίες.
VIRTUAL Μαραθώνιος & Μαρία Πολύζου
Στις 10 Νοεμβρίου 2019 ήρθε και η δική της σειρά να τρέξει σε έναν Virtual αγώνα. Από την πρώτη στιγμή που διαγνώστηκε με καρκίνο ήθελε όσο τίποτε άλλο να αγωνιστεί στον Μαραθώνιο της Αθήνας το 2020. Η πανδημία μπορεί να της στέρησε την ευκαιρία να καλύψει την απόσταση με συνοδοιπόρους και να τερματίσει υπό τα χειροκροτήματα θεατών στο Καλλιμάρμαρο, δεν την εμπόδισε, όμως, από το να αγωνιστεί.
«Είχα τόση ανυπομονησία να πάω στην εκκίνηση. Ξύπνησα από τις τρεις τα ξημερώματα και κοιτούσα το ρολόι. Λόγω των περιορισμών της καραντίνας μπορούσα να βγω στις πέντε. Ήμουν τόσο ενθουσιασμένη, λες και δεν είχα τρέξει ξανά».
Έστειλε τον κωδικό 6 για ατομική άσκηση και οδήγησε μέχρι την αφετηρία της διαδρομής στο Μαραθώνα. Όπως είχε κάνει και το 1997 στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου της Αθήνας, ανηφόρισε μέχρι ένα παρεκκλήσι που βρίσκεται εκεί κοντά και προσευχήθηκε.
Έπειτα ξεκίνησε τη μοναχική πορεία της. Ήταν τόση η χαρά της που στην αρχή παρασύρθηκε, πήγαινε πιο γρήγορα από τις δυνάμεις της.
Πέρασε τα μισά του δρόμου σε 2 ώρες και 14 λεπτά. Σε δύο σημεία της διαδρομής την περίμεναν λίγοι φίλοι για να την εμψυχώσουν. Μετά το Πικέρμι πύκνωσε η κίνηση των οχημάτων και δυσκόλεψε η προσπάθειά της.
Σταματούσε στα φανάρια, ανέβαινε στα πεζοδρόμια και είχε κουραστεί αρκετά. Ειδικά στο άγαλμα του Δρομέα απέναντι από το ξενοδοχείο Hilton αισθάνθηκε το μυϊκό της σύστημα-ήδη καταπονημένο από τα φάρμακα- να πιέζεται αρκετά.
Τερματισμός στον Μαραθώνιο του Τορίνο με Πανελλήνιο ρεκόρ. 
Ο ιστορικός τερματισμός της στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα το 1996.
Τη ρωτάω εάν ξεχωρίζει κάποιον από τους πολλούς αγώνες που έχει τρέξει, εάν η συμμετοχή στους Ολυμπιακούς της Ατλάντα το 1996 είναι η στιγμή που έχει περίοπτη θέση στις αναμνήσεις της.
«Νομίζω ότι υπάρχουν σταθμοί στα χρόνια που τρέχω, δεν μπορώ να μειώσω κάποια στιγμή μου. Η Ατλάντα είναι το αποκορύφωμα, ο μεγάλος στόχος», λέει και μιλάει για τη νίκη της στο Βαλκανικό Πρωτάθλημα στην Κωνσταντινούπολη, για το Παγκόσμιο της Αθήνας το 1997, τους Πανευρωπαϊκούς του 1998.
«Κάθε Μαραθώνιος για εμένα είναι πολύ σημαντικός. Εξίσου σημαντικός ήταν και αυτός, ο εικονικός αγώνας της στην Αθήνα της πανδημίας. Το όνειρο να τρέξω ξανά Μαραθώνιο στην Αυθεντική διαδρομή ένα χρόνο μετά τον καρκίνο ήταν ένα από τα πιο ισχυρά εφόδια που είχα για να κρατηθώ στα νοσοκομεία. Όταν έφτασα στο Στάδιο, το οποίο φυσικά ήταν κλειστό, τερμάτισα στα κάγκελα. Προσκύνησα, φίλησα το έδαφος. Ήταν περίεργο να βλέπω τα κάγκελα κλειστά, αλλά και να έμπαινα μέσα μόνη μου δεν θα είχε καμία αξία. Δεν το είχα ανάγκη.
Το νόημα είναι να μπούμε μέσα πάλι του χρόνου όλοι μαζί, να γιορτάσουμε όλοι μαζί. Αυτή θα είναι μια νίκη για την υγεία μας. Όσοι θα μπούμε μέσα θα σημαίνει ότι έχουμε ξεπεράσει τη μεγάλη μάχη με τον κορωνοϊό. Ότι είμαστε υγιείς. Ας μην γκρινιάζουμε τώρα όταν άλλοι άνθρωποι είναι μέσα στα νοσοκομεία και παλεύουν για τη ζωή τους. Μια νύχτα έμεινα μέσα στο νοσοκομείο μετά την επέμβαση και ένιωθα ασφυξία. Ήθελα να βγω. Είχα δίπλα μου μια γυναίκα με πολύ βαρύ καρκίνο, η οποία δύο εβδομάδες μετά κατέληξε. Ήταν σοκαριστικό να βλέπω αυτές τις εικόνες και έλεγα ότι θέλω να φύγω όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και να παλέψω έξω. Ας έχουμε υπομονή».
Συνέντευξη της Μαρίας Πολύζου στον Γιάννη Παπαδόπουλο. Δημοσίευση στο Runner 122.
Δείτε τα νέα της Μαρίας Πολύζου στη σελίδα της https://www.facebook.com/marathonteamgr/
