Η θεωρητική προσέγγιση στο ζήτημα της εναλλακτικής ιατρικής είναι σήμερα αναγκαία, όχι τόσο γιατί οι διάφορες εναλλακτικές θεραπείες ήταν ανέκαθεν δημοφιλείς, όσο επειδή έδωσαν αρκετές φορές απάντηση εκεί όπου η κλασική ιατρική αδυνατούσε να ορθώσει πειστικό λόγο! Βαθύτερη αιτία είναι όμως η συχνά δικαιολογημένη απογοήτευση από την παραδοσιακή ιατρική, όπως αυτή εφαρμόζεται. Έτσι, πολλοί είναι αυτοί που καταφεύγουν στην αναζήτηση και χρήση ανορθόδοξων μέσων για την επίλυση των δυσθεράπευτων προβλημάτων τους. Τι πραγματικά συμβαίνει;
Στη διάρκεια του εικοστού αιώνα – είναι αλήθεια – ζήσαμε την αναθεώρηση πολλών αξιωμάτων και φιλοσοφικών ιδεών που άντεχαν στο χρόνο για εκατοντάδες χρόνια πριν αμφισβητηθούν. Καμιά επιστήμη ωστόσο δεν έγινε θέμα τόσης μεγάλης έντασης αμφιταλαντεύσεων και πολυγνωμίας, όσο η ιατρική.
Μπορεί σε αυτό να έφταιξε το ίδιο το γνωστικό της αντικείμενο, ο ανθρώπινος πόνος. Μια σύντομη αναφορά στις ποικίλες εναλλακτικές θεραπείες θα κατόρθωνε ίσως να σκιαγραφήσει το ζήτημα.
ΟΙ ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΕΣ
Η ομοιοπαθητική αντιμετωπίζει τον πάσχοντα ως ολότητα, συνεκτιμώντας το σώμα του, τα συναισθήματα, τις διαιτητικές του συνήθειες, τις σχέσεις με το περιβάλλον και το οικογενειακό ιστορικό. Η ιδέα δημιουργήθηκε πριν 200 χρόνια στη Λειψία, όταν ο γιατρός Samuel Hahnemann πειραματίστηκε μόνος του για την αποτελεσματική αντιμετώπιση προβλημάτων της δικής του υγείας. Σήμερα η μέθοδος έχει διαδοθεί σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ είναι ιδιαίτερα δημοφιλής σε Μεξικό και Ευρώπη. Τα περισσότερα νοσοκομεία στην Ινδία την εφαρμόζουν ανεπιφύλακτα. Πιστεύεται ότι η επιτυχία της οφείλεται στη χορήγηση ελάχιστων ουσιών που όσο αραιώνονται τόσο πιο πολύ δραστηριοποιούνται. Η δράση τους θεωρείται «ενεργειακή» γιατί διεγείρουν τις ίδιες τις δυνάμεις του οργανισμού που κατορθώνουν να αντεπεξέλθουν σε κάθε νοσηρή κατάσταση.
Η οστεοπαθητική διατυπώθηκε στα 1874 στη μοντέρνα της έκφραση από τον Andrew Still, όταν βασισμένος στις μηχανικές και ιατρικές του γνώσεις διαπίστωσε ότι η βελτίωση της στάσης του σώματος βελτιώνει τη λειτουργία εσωτερικών οργάνων. Η χειρονακτική θεραπεία στη σπονδυλική στήλη ανακουφίζει συμπτώματα που εκδηλώνονται σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του σώματος. Οι αρχές της μεθόδου χάνονται στο βάθος του χρόνου.
Οι Κινέζοι πρώτοι πριν 4.000 χρόνια και, στη συνέχεια, οι Αιγύπτιοι και οι Ιπποκρατικοί στη χώρα μας είχαν ανακαλύψει την ευεργετική αξία της σωστής στάσης και είχαν υιοθετήσει τη χειρομάλαξη ως τέχνη επουλωτική.
Ένα παρόμοιο σύστημα χειρομαλάξεων στη σπονδυλική στήλη που αφορά συγκεκριμένη περιοχή και έχει να επιδείξει άριστα αποτελέσματα σε επιλεγμένες μορφές οσφυαλγίας, αλλά και σε παθήσεις των σπονδύλων και του νευρικού συστήματος, είναι η χειροπρακτική. Στις ΗΠΑ θεωρείται η τρίτη σε σπουδαιότητα ειδικότητα, μετά την ιατρική και την οδοντιατρική, αφού αντιστοιχεί ένας ειδικός σε κάθε 13.000 κατοίκους. Μεγάλοι αθλητές και αθλητικοί σύλλογοι μετακινούνται στις αγωνιστικές τους υποχρεώσεις πάντα με τη συνοδεία ενός χειροπρακτικού.
Μήπως η άθληση έχει γίνει ψύχωση; Βάλτε το κατάλληλο μέτρο στο άρθρο που θα βρείτε πατώντας εδώ.
ΚΙ ΑΚΟΜΑ…
Στις μέρες μας, η υδροθεραπεία με οποιαδήποτε μορφή (πλύσεις, εντριβές, ιαματικά λουτρά, περιτυλίξεις, ατμοί, θαλάσσια μπάνια) έχει αποκτήσει πολυάριθμους φίλους σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Οι ιαματικές ιδιότητες του νερού ήταν γνωστές από την κλασική αρχαιότητα. Οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι κατασκεύασαν τεράστια υδραγωγεία με σκοπό να μεταφέρουν στις πόλεις και στα σπίτια τους το νερό από τα βουνά και τις πηγές. Βασική αρχή της υδροθεραπείας είναι η πεποίθηση ότι μικροί ερεθισμοί ευνοούν τις ζωτικές λειτουργίες, ενώ οι μέσοι τις προωθούν και οι πολύ ισχυροί μπορεί να τις βλάψουν.
Η βοτανική και η βοτανολογία ήταν γνωστές σε πρωτόγονη μορφή από την αρχαιότητα. Δεν υπήρξε πολιτισμός στην ιστορία του ανθρώπου που να αδιαφόρησε για τις θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών.
Είναι κοινό μυστικό ότι πολλά από τα συμβατικά φάρμακα που τόσο αφειδώς χρησιμοποιεί η κλασική ιατρική, έλκουν την καταγωγή τους από φυτικούς οργανισμούς! Διάφορα φυτά διαθέτουν ουσίες με ιαματικές δυνατότητες.
Αλκαλοειδή (όπως η νικοτίνη, η καφεΐνη, η μορφίνη και οι αμφεταμίνες), οι γλυκωσίδες με τη γνωστή τους τονωτική επίδραση στον καρδιακό μυ και πολλές αντιμικροβιακές ουσίες, είναι μερικά μόνο παραδείγματα. Σήμερα, που η αλόγιστη χρήση των φαρμάκων τείνει να πολλαπλασιάσει τα προβλήματα αντί να τα συρρικνώσει, η καταφυγή στα βότανα είναι κι αυτή μια κάποια λύση.
Ο βελονισμός αναπτύχθηκε πριν 5.000 χρόνια στην Κίνα. Λέγεται ότι στρατιώτες που είχαν πληγωθεί στη μάχη από βέλη, θεραπεύτηκαν αυτόματα από παθήσεις που τους ταλαιπωρούσαν. Οι θιασώτες της μεθόδου υποστηρίζουν ότι υπάρχουν νευρικές συνάψεις που συνδέουν την επιφάνεια του σώματος με εσωτερικά όργανα. Αν ένα εσωτερικό όργανο νοσήσει, τότε ευαισθητοποιείται ένα «σημείο βελονισμού». Ο βελονιστής ερεθίζει παρόμοιασημεία, διάσπαρτα σ’ ολόκληρο το δέρμα, με λεπτές βελόνες από ανοξείδωτο χάλυβα, επηρεάζοντας τα αντίστοιχα όργανα. Αρκετοί γιατροί που επισκέφθηκαν την Κίνα, περιγράφουν μεγάλες αιματηρές επεμβάσεις που ολοκληρώθηκαν με νάρκωση με ειδικές βελόνες.
Για να δείτε ιστορίες δρομέων που εμπνέουν πατήστε εδώ.
ΟΙ ΠΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
Παράλληλα με το βελονισμό, αναπτύχθηκε στην Κίνα μια ειδική μέθοδος ψηλάφησης των πελμάτων. Υποστηρίζεται ότι υπάρχουν στο πέλμα κάθε ανθρώπου ορισμένες αντανακλαστικές ζώνες, δηλαδή νευρικές συνάψεις που το συνδέουν με εσωτερικά όργανα.
Η ρεφλεξολογία επιχειρεί, ως εκ τούτου, να εναρμονίσει τη σκέψη, το σώμα και το πνεύμα. Βασίζεται στην ιδέα πως η υγεία μας εξαρτάται από την ισορροπία της φυσιολογικής, της πνευματικής και της συναισθηματικής ενέργειας. Οι ρεφλεξολόγοι ισχυρίζονται ότι ο καθένας μας έχει δυο γιατρούς: το δεξιό και το αριστερό του πόδι.
Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει κοινά αποδεκτή η αξία της αεροβικής άσκησης. Πλήθη ανθρώπων ασχολούνται πλέον συστηματικά με το jogging, το ποδήλατο και το κολύμπι.
Παράλληλα έχουν ξεφυτρώσει παντού ποικιλώνυμα ινστιτούτα, όπου με τη συνοδεία μουσικής εκτελούνται ορισμένες ασκήσεις.
Πιστεύεται ότι με την αεροβική άσκηση το οξυγόνο μεταφέρεται με το κυκλοφορούμενο αίμα σε ικανές ποσότητες στους ιστούς του σώματος, κατορθώνοντας να τους αναζωογονήσει.
Τρία ημίωρα την εβδομάδα είναι συνήθως αρκετά για να ισχυροποιήσουν τον καρδιακό μυ.
Από τη μακρινή Ανατολή προέρχεται η γιόγκα που στα αρχαία σανσκριτικά σημαίνει «ένωση». Πρόκειται για ένα σύστημα αυτοβοήθειας, μια συστηματική προσπάθεια να ενώσει κάποιος το σώμα με το πνεύμα σε μια τέλεια αρμονική σχέση.
Κάθε άσκηση οποιασδήποτε μορφής γιόγκα έχει τρεις συντελεστές: τη σωματική κίνηση, μια πνευματική διεργασία ελέγχου και ένα ειδικό έλεγχο αναπνοής.
Πολυάριθμες ωστόσο άλλες μέθοδοι έχουν αναπτυχθεί κι εφαρμόζονται με επιτυχία. Ορισμένες χρησιμοποιούν τη νηστεία, ή την υγιεινή δίαιτα, ανόργανα άλατα, μεγάλες δόσεις βιταμινών, τον ευκάλυπτο ή το σκόρδο.
Άλλες διαπνέονται από κάποια φιλοσοφική άποψη και εφαρμόζουν την ύπνωση, την ανθρωποσοφία, τη βιοαλληλοπληροφόρηση, τα αρνητικά ιόντα, τη μουσική, τα χρώματα, διάφορες πυραμιδικές δομές, ή τους κρυστάλλους. Υπάρχουν άλλες που χρησιμοποιούν μαλάξεις με αιθέρια έλαια, ή μαλάξεις βαθιές για την απομάκρυνση περιττών ιστών. Άλλες εμφυτεύουν ενδομυϊκά μικρά τεμάχια ιστών από έμβρυα ζώων, ή παροχετεύουν τη λέμφο με χειρισμούς.
Ειδικοί κατορθώνουν εξάλλου να αναγνωρίσουν μια πάθηση πριν αυτή εκδηλωθεί, παρατηρώντας απλά και μόνο την ίριδα του ματιού.
Η ώρα της κρίσης
Οι εναλλακτικές θεραπείες αντιμετωπίζουν τον άνθρωπο ως σύνολο και δεν τον «τεμαχίζουν», όπως κάνουν οι ιατρικές ειδικότητες. Αγωνίζονται να λύσουν τα πολυποίκιλα προβλήματα υγείας εφαρμόζοντας απλές συνταγές.
Πασχίζουν να προκαλέσουν τον ασθενή να αναζητήσει ο ίδιος την πηγή της αδιαθεσίας του. Προσπαθούν να τον ωθήσουν να γίνει κι αυτός μέτοχος στην επιχείρηση καταπολέμησής της.
Αδυνατούν όμως να ερμηνεύσουν σε βάθος τις απόψεις τους και αποδεικνύονται ανίκανες να ξεριζώσουν χρόνια νοσήματα. Στέκονται αμήχανες εξάλλου μπροστά σε μια επιβεβλημένη χειρουργική επέμβαση και δεν τα καταφέρνουν να αντιμετωπίσουν μια μικροβιακή λοίμωξη.
Από την άλλη μεριά, η ιατρική είναι ένας παλλόμενος, διαρκώς ανανεούμενος και εξελισσόμενος οργανισμός.
Από τη συνεχή αναθεώρηση και την αδιάκοπη τεκμηρίωση κάθε νέας παρατήρησης αντλεί τη ζωντάνια και την επιστημονικότητά της. Ποτέ δεν αμφισβήτησε η ίδια κάποια θεραπευτική πρακτική, αρκεί να μπορούσε αυτή να αποδείξει με αδιάσειστα κριτήρια τη γνησιότητα και την αποτελεσματικότητά της.
Ιδανικό θα ήταν να μπορούσαν οι εναλλακτικές θεραπείες να μπουν κάτω από το μεγεθυντικό φακό της σύγχρονης ιατρικής.
Δεν είναι φρόνιμο να λειτουργούν στη χώρα μας παρασκηνιακά. Οι υποστηρικτές των ανορθόδοξων αυτών μεθόδων οφείλουν να κληθούν σε ιατρικά συνέδρια και να υποστηρίξουν τις θέσεις τους. Μόνο έτσι θα καταφέρουν να αναδείξουν τις πραγματικές τους δυνατότητες και να αποδώσουν ουσιαστικό έργο, εκεί που πρέπει και όσο χρειάζεται.
Δημοσίευση στο Runner 67, του Νίκου Μαρκέα, Ορθοπαιδικού – Χειρουργού
