Δεν είναι τυχαίο ότι τα ονόματα των μεγάλων δρομέων της Ανατολικής Αφρικής έχουν γίνει συνώνυμα με την αριστεία στον στίβο. Πίσω από αυτό το φαινόμενο κρύβεται μια μοναδική συνύπαρξη γεωγραφίας, γενετικής, κουλτούρας και μιας αμείλικτης θέλησης για επιτεύγματα.
Από την Αιθιοπία, ο Χαϊλέ Γκεμπρεσελασιέ και ο Κενενίσα Μπέκελε άλλαξαν για πάντα την έννοια του μαραθωνίου, καταρρίπτοντας παγκόσμια ρεκόρ και συλλέγοντας ολυμπιακά μετάλλια.
Από την Κένυα, ο Ελιούντ Κιπτσόγκε επαναπροσδιόρισε τα όρια του εφικτού, ενώ η Φειθ Κίπιεγκον θεωρείται πλέον μια από τις σπουδαιότερες δρομείς, όλων των εποχών. Για όποιον στοιχηματίζει στους δρόμους αντοχής, επιλέγοντας αθλητές από αυτές τις χώρες της Αφρικής μειώνει το ρίσκο του στοιχηματισμού του, αφού μιλάμε για advantage (!), όπως για παράδειγμα σαν να επιλέγει να παίξει σε στοιχηματικές εταιρίες με μπόνους εγγραφής.
Αυτή η παράδοση εξακολουθεί να είναι ζωντανή σήμερα. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, η Κένυα κυριάρχησε στον μαραθώνιο. Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου της Βουδαπέστης, το 2023, η Κένυα αναδείχθηκε, ως η πιο επιτυχημένη αφρικανική χώρα, ένας τίτλος που ανταγωνίζεται άμεσα την Αιθιοπία. Οι νίκες των Κενυατών και Αιθιόπων αθλητών σε σημαντικούς διεθνείς αγώνες, όπως ο Μαραθώνιος της Πόλης του Λάγος (ένας κορυφαίος αγώνας στη Νιγηρία), δεν είναι τυχαίες ή μεμονωμένες περιπτώσεις. Η συνεχής και επαναλαμβανόμενη επιτυχία τους σε τέτοιους αγώνες λειτουργεί, ως τακτική και συχνή επιβεβαίωση της απόλυτης κυριαρχίας τους, στο τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων. Κάθε φορά που κερδίζουν σε έναν μεγάλο αγώνα, είναι σαν να μας υπενθυμίζουν και να μας αποδεικνύουν ξανά ότι είναι οι καλύτεροι στον κόσμο.
Η γενετική διάπλαση των εκλεκτών δρομέων!
Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους οι Κενυάτες και οι Αιθίοπες αθλητές σημειώνουν τόσο μεγάλη επιτυχία, πιθανότατα, σχετίζεται με τη γενετική τους σύσταση. Αρκετές μελέτες έχουν επισημάνει ότι άτομα συγκεκριμένων εθνοτικών ομάδων από αυτές τις περιοχές, ιδιαίτερα ο λαός Καλεντζίν της Κένυας και ο λαός Ορόμο της Αιθιοπίας, έχουν φυσικά χαρακτηριστικά, που ευνοούν το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων. Βέβαια, η Αφρική δεν βγάζει μόνο δρομείς, αλλά και κορυφαίους ποδοσφαιριστές, που αυτή τη στιγμή, δύο με καταγωγή από την ήπειρο αυτή, συγκαταλέγονται ανάμεσα στους πέντε πιο επιδραστικούς influencers στον πλανήτη.
Τόσο οι Κενυάτες όσο και οι Αιθίοπες δρομείς τείνουν να έχουν χαμηλό ποσοστό σωματικού λίπους, το οποίο είναι απαραίτητο και αποτελεσματικό κατά τη διάρκεια μεγάλων, σε απόσταση, αγώνων τρεξίματος.
Ένα, ακόμα, βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η σωματική τους διάπλαση. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι Κενυάτες και οι Αιθίοπες που ζουν γύρω από την Κοιλάδα του Μεγάλου Ρήγματος έχουν πόδια, που είναι σχηματισμένα για τρέξιμο. Σε μια μελέτη, διαπιστώθηκε ότι οι επαγγελματίες Κενυάτες δρομείς είχαν πόδια που ήταν, κατά μέσο όρο, 5% μακρύτερα και 12% πιο λεπτά από τους Σκανδιναβούς δρομείς. Επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι αυτό είναι ευεργετικό για την οικονομία του τρεξίματος, καθώς τα λεπτότερα και μακρύτερα πόδια είναι λιγότερο βαριά και κάνουν, φυσικά, μεγαλύτερα βήματα.
Μυστικό της νίκης, η προπόνηση σε υψόμετρο!
Η φυλή Άρσι της Αιθιοπίας αποτελεί μόνο το 5% του πληθυσμού της χώρας, αλλά παράγει τους περισσότερους επαγγελματίες δρομείς της. Ομοίως, η φυλή Καλεντζίν αποτελεί περίπου το 13,4% του πληθυσμού της Κένυας, ωστόσο σχεδόν κάθε επαγγελματίας δρομέας από την Κένυα ανήκει σε αυτήν την εθνοτική ομάδα. Αυτό που ενώνει αυτές τις δύο φυλές είναι ότι οι προγονικές τους εστίες, το Ιτέν και το Μπεκότζι, βρίσκονται και οι δύο σε μεγάλα υψόμετρα – πάνω από 2.400 μέτρα (8.000 πόδια) πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Η ζωή και η προπόνηση σε μεγάλα υψόμετρα αναγκάζει το σώμα να προσαρμοστεί. Ως αποτέλεσμα του πολύ περπατήματος και τρεξίματος σε νεαρή ηλικία, το σώμα παράγει περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια, για να αντισταθμίσει τη μειωμένη ποσότητα οξυγόνου. Αυτό το φαινόμενο αυξάνει την ικανότητα του αίματος να μεταφέρει οξυγόνο στους μύες, ενισχύοντας την αντοχή και τη συνολική αερόβια κίνηση. Αυτή η προσαρμογή καθιστά τους αθλητές από αυτές τις περιοχές, ιδιαίτερα κατάλληλους για αγώνες μεγάλων αποστάσεων, όπου η ποσότητα οξυγόνου είναι κρίσιμη για τις επιδόσεις.
Κινητήριος δύναμη, η οικονομική ανάγκη!
Μεταξύ των φυλών Kαλετζίν και Άρσι είναι σύνηθες οι μαθητές και οι φοιτητές να ξεκινούν το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων σε νεαρή ηλικία, τόσο ως αθλητική δραστηριότητα, όσο και ως κύριο μέσο μεταφοράς από και προς το σχολείο, μια καθημερινή απόσταση πάνω από 12 μίλια. Οι περισσότερες οικογένειες στις φυλές αυτές είναι πολύ φτωχές, γεγονός που δημιουργεί την ανάγκη για τους δρομείς από αυτήν την περιοχή να κερδίζουν, όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα για να συνεισφέρουν σε αυτές.
Λόγω, λοιπόν, αυτής της φτώχειας και των “υπανάπτυκτων” κοινοτήτων, στις οποίες συνήθως διαμένουν, τα αυτοκίνητα, τα λεωφορεία και τα ποδήλατα είναι συχνά απρόσιτα και μη πρακτικά και οι περισσότεροι άνθρωποι βασίζονται στο τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων, ως κύριο τρόπο μετακίνησης. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά Καλετζίν και Άρσι αρχίζουν να τρέχουν μεγάλες αποστάσεις σε πολύ μικρή ηλικία, για να φτάσουν οπουδήποτε.
Η δύναμη της κοινότητας και του συλλογικού ονείρου!
Η επιτυχία στον κόσμο του τρεξίματος μπορεί να διδαχθεί και μάλιστα από τους καλύτερους δρομείς. Οι Κενυάτες και οι Αιθίοπες δρομείς συχνά εμφανίζονται να τρέχουν μαζί και μάλιστα συμμετέχουν σε κατασκηνώσεις, όπου προπονούνται μαζί. αυτή η κοινή προπόνηση είναι που καλλιεργεί την αίσθηση της συντροφικότητας και βοηθά στη διατήρηση του κινήτρου.
Οι προπονήσεις είναι έντονες, εστιάζοντας στην ανάπτυξη τόσο της αερόβιας όσο και της αναερόβιας αντοχής. Οι προπονήσεις περιλαμβάνουν μεγάλα τρεξίματα, διαλειμματική άσκηση, προπονήσεις σε ανηφόρες και προπονήσεις ταχύτητας, όλα σχεδιασμένα για να βελτιώσουν την αντοχή και την αποτελεσματικότητα, σε μεγάλες αποστάσεις. Κάνοντας άσκηση δίπλα στους καλύτερους δρομείς του κόσμου, αυτοί οι αθλητές μαθαίνουν ο ένας από τον άλλον, ωθούν ο ένας τον άλλον, δημιουργώντας μια κουλτούρα συλλογικής ανάπτυξης και βελτίωσης.
Διατροφή και συνύπαρξη παραγόντων
Υπάρχει και ο διατροφικός παράγοντας, που ενισχύει την κυριαρχία τους. Η παραδοσιακή διατροφή και των δύο λαών είναι συχνά πλούσια σε υδατάνθρακες, με τροφές, όπως το ουγκάλι (ένα είδος χυλού από αλεύρι καλαμποκιού), το ρύζι και τις πατάτες να παρέχουν την απαραίτητη ενέργεια για την προπόνηση. Καταναλώνουν επίσης μια ποικιλία φρούτων και λαχανικών, που βοηθούν στην ανάρρωση και τη συνολική υγεία.
Η κληρονομιά της Ανατολικής Αφρικής στον στίβο υπάρχει εδώ και πολλές γενιές. Ενώ άλλες χώρες μπορεί να ενσαρκώνουν ορισμένες από αυτές τις ιδιότητες, η συνεργασία όλων των παραπάνω παραγόντων στην Κένυα και την Αιθιοπία δημιουργεί ένα απαράμιλλο περιβάλλον για την παραγωγή αθλητών παγκόσμιας κλάσης.
Παράγοντες που διαμορφώνονται, όπως είδαμε, από το περιβάλλον, την κληρονομιά και την κοινότητα. Κατά κάποιο τρόπο, αυτοί οι λαοί της Ανατολικής Αφρικής έχουν δημιουργήσει μια σεβάσμια παράδοση αριστείας στο άθλημα του τρεξίματος μεγάλων αποστάσεων, η οποία συνεχίζει να τροφοδοτεί τα όνειρα και την εργασιακή ηθική των νυν και των μελλοντικών Ολυμπιονικών τους.
