Με τη βοήθεια του μυαλού
Το φαινόμενο της «μοιραίας συνάντησης με τον τοίχο» κατά τη διάρκεια του μαραθωνίου φαίνεται να έχει οργανική βάση για το ανθρώπινο σώμα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχει συνδεθεί και με τη λειτουργία του εγκεφάλου, εμπλέκοντας και τον ψυχολογικό τομέα του δρομέα.
Αναλύοντας τις αιτίες της κατάστασης, η άποψη που έχει αναφερθεί προτείνει το διαχωρισμό της κόπωσης του αθλητή σε περιφερειακή και κεντρική. Η περιφερειακή κόπωση αποδίδεται σε χημικούς και φυσιολογικούς δείκτες των μυών, ενώ η κεντρική συνδέεται με τη λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος και την προσπάθειά του να διατηρήσει την ομοιόσταση ή ισορροπία μεταξύ των χημικών και φυσιολογικών δεικτών και της καταστροφής των μυών. Το φαινόμενο του «χτυπώ σε τοίχο» περιγράφει την αδυναμία λειτουργίας του εγκεφάλου, ως συνέπεια της μείωσης του γλυκογόνου. Το αποτέλεσμα είναι να αισθάνεται ο δρομέας σε σύγχυση, αδύναμος και πολύ ευαίσθητος συναισθηματικά -αυτό δικαιολογεί και το ξέσπασμα σε κλάματα πολλών αθλητών κατά τη διάρκεια του αγώνα. Το φαινόμενο συνδέεται επίσης με την απώλεια των κινήτρων των αθλητών και τη δυσκολία λήψης αποφάσεων. Σε πειράματα με εθελοντές φοιτητές, φάνηκε ότι όταν η περιεκτικότητα του αίματος σε γλυκόζη πέσει κάτω από τα τρία (3) mm ανά λίτρο (το κανονικό είναι 3,5 έως 5,5) το άτομο αρχίζει να χάνει την ικανότητα να κάνει υπολογισμούς ενώ εμφανίζεται αδυναμία ακόμη και στην ανάγνωση. Εάν το επίπεδο σακχάρου στον αγώνα συνεχίζει να μειώνεται, είναι πιθανό οι δρομείς να εμφανίζουν παραισθήσεις καθώς όταν ο εγκέφαλος υπολειτουργεί οι νευρώνες του ινιακού φλοιού παραποιούν τις εισερχόμενες εικόνες.
Οι 4 τύποι προσοχής των δρομέων
Για την ψυχολογική/πνευματική διαχείριση της κατάστασης, η επιστημονική έρευνα έχει στραφεί στο στυλ προσοχής των δρομέων. Έχει προταθεί ότι οι δρομείς χρησιμοποιούν τέσσερις τύπους προσοχής κατά τη διάρκεια του αγώνα:
Ο πρώτος τύπος ονομάζεται «εσωτερική σύνδεση», στην οποία ο δρομέας εστιάζει στο πώς αισθάνεται σωματικά.
Ο δεύτερος τύπος είναι η «εξωτερική σύνδεση», στην οποία η προσοχή του δρομέα στρέφεται προς τα έξω, σε πράγματα σημαντικά για τον αγώνα: τον υπολογισμό των ενδιαμέσων χρόνων, την παρουσία των σταθμών νερού κ.ά.
Ο τρίτος είναι η «εσωτερική αποσύνδεση» (ή απόσπασης της προσοχής): ονειροπόληση, σιωπηλό (ή δυνατό!) τραγούδι, ή επίλυση πνευματικών παζλ.
Τέλος οι δρομείς που χρησιμοποιούν το τέταρτο στυλ, της «εξωτερικής αποσύνδεσης», έχουν την τάση να εστιάζουν την προσοχή τους προς τα έξω, σε σχετικά με τον αγώνα γεγονότα: στο τοπίο, στις επευφημίες του πλήθους, στους άλλους δρομείς.
Οι δρομείς, οι οποίοι ανέφεραν «χτύπημα στον τοίχο», είχαν την τάση να χρησιμοποιούν «εσωτερική αποσύνδεση» περισσότερο από τους άλλους τύπους προσοχής, ίσως γιατί με το συγκεκριμένο τύπο προσοχής μπλοκάρεται, περισσότερο από κάθε άλλο, η πληροφόρηση από τις σωματικές αισθήσεις.
Ιδανικό στυλ και συμβουλές
Αν και θα φαινόταν λογικό ότι η «εξωτερική αποσύνδεση» θα μπορούσε να οδηγήσει τους δρομείς σε μια παρόμοια παγίδα, φαίνεται ότι αυτό δεν συμβαίνει, ίσως γιατί η παρατήρηση του τοπίου, των θεατών και των αντιπάλων, δεν μεταβάλλει την ταχύτητά τους.
Την ίδια στιγμή, οι ερευνητές τονίζουν ότι δίνοντας υπερβολική προσοχή στο σώμα (εσωτερική σύνδεση) ίσως να μεγεθύνουν την ταλαιπωρία τους, φέρνοντας τον τοίχο πιο κοντά.
Οι συμβουλές προς τους δρομείς συνοψίζονται στο να κάνουν σύντομους αλλά τακτικούς ελέγχους στο σώμα τους και όχι συνεχή παρακολούθηση σε κάθε βήμα του αγώνα. Είναι πιο ωφέλιμο να εισαχθεί το στυλ της «εξωτερικής αποσύνδεσης», ώστε να απολαύσουν την ατμόσφαιρα του αγώνα.
Δείτε εδώ πώς να αντιμετωπίσετε το φαινόμενο “Hit the wall” μέσω της διατροφής
